Stefan Żeromski - biografia, życiorys

Stefan Żeromski urodził się 14 października 1864 roku w Strawczynie w okolicach Kielc. Zmarł 20 listopada 1925 roku w Warszawie. Był prozaikiem, publicystą oraz dramaturgiem. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej. Jego ojciec stracił majątek po upadku powstania styczniowego, gdyż w czasie jego trwania wspierał powstańców.

Stefan w młodym wieku stracił matkę (zmarła w roku 1879) oraz ojca (odszedł w roku 1883). Młody Żeromski zaczął pisać bardzo wcześnie. Jego pierwsze próby literackie powstały w czasach, kiedy uczęszczał do gimnazjum. Zadebiutował w 1882 roku w czasopiśmie „Tygodnik Mód i Powieści”, w którym ukazał się jego przekład wiersza Lermontowa. W tym samym roku opublikował także w czasopiśmie „Przyjaciel Dzieci” wiersz swojego autorstwa zatytułowany „Piosenka rolnika”.

W 1886 roku ukończył gimnazjum, jednak nie zdał egzaminu maturalnego, co było wynikiem trudności finansowych, a także złego stanu zdrowia (odkryto u niego gruźlicę). W tym samym roku rozpoczął studia w Warszawie w Instytucie Weterynarii (była to uczelnia, która nie wymagała od swoich potencjalnych słuchaczy posiadania matury). Podczas studiów zetknął się z młodymi socjalistami i zaangażował się w ich działalność. Niestety trudności finansowe po raz kolejny stanęły mu na drodze do zdobycia wiedzy.

W 1889 roku przerwał studia i podjął pracę w charakterze guwernera. Od tego roku jego utwory zaczęły pojawiać się na łamach „Tygodnika Powszechnego”. W 1892 roku przez krótki czas przebywał w Zurychu, Wiedniu, Pradze i Krakowie. Następnie ożenił się i wyemigrował do Szwajcarii, gdzie pracował w Muzeum Narodowym Polskim mieszczącym się w Rapperswil. W 1897 roku wrócił do Warszawy, gdzie objął stanowisko pomocnika bibliotekarza. Pracował tam do roku 1904. W 1899 roku Żeromski został ojcem (urodził mu się syn Adam).

W 1904 roku opublikował powieść „Popioły” cieszącą się dużą popularnością. Dzięki honorarium autorskiemu mógł wraz z rodziną przeprowadzić się do Zakopanego. Od tego czasu miał warunki, aby poświęcić się w pełni pracy pisarza. Nie poprzestawał jednak na działalności literackiej. Był czynnym działaczem organizacji demokratycznych oraz socjalistycznych. Propagował oświatę w kręgach, które były pozbawione możliwości zdobywania wiedzy. W swoim własnym domu prowadził wraz z żoną ochronkę oraz tajną szkołę.

W 1909 roku wyjechał ze swoją rodziną na trzy lata do Paryża. Po powrocie do kraju zamieszkał w Zakopanem i związał się z malarką Anną Zawadzką, z którą miał córkę Monikę. Po wybuchu I wojny światowej zgłosił się do Legionów Polskich, jednak nie brał czynnego udziału w walkach. Gdy wojna się skończyła przeniósł się do Warszawy, gdzie udzielał się w środowisku literackim. Był założycielem i pierwszym prezesem polskiego Pen Clubu.

W latach dwudziestych przeniósł się do swojej willi Świt w Konstancinie-Jeziornie pod Warszawą. Potem ponownie zamieszkał w Warszawie na Zamku Królewskim. W 1925 roku zmarł na serce i został pochowany w Warszawie.

Najważniejsze utwory Stefana Żeromskiego:

W 1897 zostały wydane drukiem „Syzyfowe prace”. Wcześniej w 1895 i 1898 roku opublikowano jego zbiory opowiadań. W roku 1899 wydano „Ludzi bezdomnych”, w 1904 powieść „Popioły”, w 1922 roku „Wiatr od morza”, a dwa lata później „Przedwiośnie”.