Liryka miłosna - dwudziestolecie międzywojenne (Tuwim, Pawlikowska-Jasnorzewska, Leśmian)

Dwudziestolecie międzywojenne to krótki okres niezależności Polski – po ponad stu dwudziestu latach zaborów kraj odzyskał wreszcie niepodległość, by po kolejnych nieco ponad dwudziestu utracić ją w wyniku II wojny światowej, a potem znaleźć się pod wpływem Związku Radzieckiego.

Twórcy dwudziestolecia międzywojennego, uwolnieni od konieczności podsycania nastrojów patriotycznych, ochoczo poświęcili się utworom wychwalającym radość życia, piękno świata, tworzeniu przekazu dla wszystkich odbiorców, tych wykształconych oraz tych prostych. Zdumiewające, jak bardzo mało liryki miłosnej znalazło się w tych wierszach. Nie mówiono o uczuciach i miłości, prezentowano fizyczny kontekst cielesności, seksu itd. Julian Tuwim pisał o tym w wierszu „Wiosna – dytyramb”, poświęconym współczesnym bachanaliom, święcie przyrody i wiosny, w czasie którego ludzie oddają się swoim żądzom i zaspokajają najprostsze popędy.  Podobnie inni Skamandryci, może nie tak dosadni w opisie tych kwestii, nie poświęcali wiele miejsca lirycznej miłości. Generalnie, nastroje społeczne tego okresu, niepewność, kryzys gospodarczy, widmo zbliżającej się wojny nie sprzyjały takiej twórczości.

Trendowi temu przeciwstawiła się Maria Pawlikowska Jasnorzewska, autorka wierszy o miłości, uczuciach towarzyszących związkowi dwojga ludzi. Jeden z najbardziej znanych utworów, zatytułowany „Miłość”: „Nie widziałam cię już od miesiąca./ I nic. Jestem może bledsza,/ trochę śpiąca, trochę bardziej milcząca,/ lecz widać można żyć bez powietrza!”.

Wyraża on tęsknotę podmiotu lirycznego, kobiety, za obiektem jej miłości. Brak widoku ukochanego to jak życie bez powietrza. W ten sposób autorka oddaje głębię i ważność swoich uczuć.

Twórcą liryki miłosnej o zabarwieniu erotycznym był Bolesław Leśmian, poeta, którego schyłek twórczości przypadł na okres dwudziestolecia międzywojennego, a debiut miał miejsce jeszcze w czasach Młodej Polski. Do najbardziej znanych erotyków Leśmiana należy wiersz „W malinowym chruśniaku”. To utwór opowiadający o miłosnej schadzce. Erotyzm przedstawiony jest tam za pomocą opisu miejsca, atmosfery – dusznej, letniej – jedzenia malin; mężczyzna zjada je wprost z dłoni kobiety. Próżno tu szukać tak dosadnych określeń jak u Tuwima we wspomnianych wyżej utworach, a jednak wiersz Leśmiana aż skrzy się od zmysłowości.