Frances Hodges Burnett „Mała księżniczka” - recenzja książki

„Mała księżniczka” to powieść autorstwa Frances Hodgson Burnett. Książka powstała w 1888  roku i dziś zaliczana jest do klasyki literatury dziecięcej. Utwór opowiada o losach niezwykłej dziewczynki, Sary Crewe.

Urodzona i wychowana w Indiach, w wieku siedmiu lat przybywa do Londynu, by podjąć naukę na Wzorowej Pensji dla Panien panny Minchin. Sara szybko zyskuje sympatię większości koleżanek dzięki okazywanej wszystkim życzliwości oraz talentowi do opowiadania fascynujących historii. Największy ból sprawia dziewczynce tęsknota za ukochanym ojcem. Przykrość sprawia jej też chłód  Panny Minchin. Wprawdzie przełożona na prośbę Kapitana Crewe traktuje Sarę w szczególny sposób, ale nie potrafi ukryć narastającej niechęci do nowej podopiecznej. Sara postanawia być dzielna i doskonale radzi sobie w nowych warunkach. Lubi wyobrażać sobie, że jest księżniczką. Ta fantazja sprawia, że w każdej sytuacji zachowuje się godnie.

Sytuacja życiowa Sary zmienia się wraz ze śmiercią Kapitana Crewe. Traci ona nie tylko najbliższą osobę, ale i cały majątek. Właścicielka pensji zabiera jej wszystko, co jej pozostało: zabawki, ubrania, meble. Od teraz dziewczynka musi sama pracować  na swoje utrzymanie. Sarze zlecane są  więc prace ponad siły, a mimo to ona nigdy się nie skarży.  Nie przestaje myśleć, że jest księżniczką. Uważa, że nawet w łachmanach można nią być. To przekonanie kształtuje jej postawę wobec ludzi i nowych okoliczności, w których musi się odnaleźć. Mimo głodu i poczucia osamotnienia zachowuje pogodę ducha. Bardziej dotyka ją krzywda drugiego człowieka niż własna.

Los wynagradza ją za dobre serce, Sara odzyskuje majątek, zyskuje też opiekuna i przyjaciela. Odnajduje się bowiem dawny przyjaciel Kapitana Crewe, który za swój obowiązek uważał odnalezienie Sary i otoczenie jej opieką. Zakończenie powieści jest, według mnie, zbyt baśniowe, rozumiem jednak zamysł autorki. W ten sposób, chce pokazać małemu czytelnikowi, że dobre uczynki i życzliwość wobec ludzi zawsze zostają nagrodzone.

„Mała księżniczka” to powieść, która wzrusza do łez. Znajdziemy tu emocje, których często brak w  naszym codziennym życiu. Mimo, że akcja powieści rozgrywa się w końcu XIX wieku ( Indie są kolonią brytyjską), to wiele problemów podejmowanych przez autorkę jest aktualnych także dzisiaj. Najważniejsze z nich to brak zrozumienia dzieci, ich samotność i zagubienie w świecie dorosłych, złośliwość rówieśników oraz nieumiejętność radzenia sobie z wygórowanymi oczekiwaniami rodziców. Książka porusza również problem ubóstwa i głodu dzieci. Postawa głównej bohaterki zmusza do zastanowienia, czy sami nie jesteśmy obojętni na potrzeby drugiego człowieka. Może czas rozejrzeć się wokół, może w naszym otoczeniu są ludzie potrzebujący wsparcia?

Najwięcej miejsca poświęca autorka przyjaźni. Pokazuje, że przyjaźń pozwala przetrwać nawet najtrudniejsze chwile. Uważam, że to najcenniejsze przesłanie, jakie niesie omawiana powieść. W dzisiejszych czasach coraz trudniej jest bowiem nawiązać tak bliskie relacje z drugim człowiekiem.
Myślę, że „Mała księżniczka” to powieść nie tylko dla dzieci. Wprawdzie dziecku łatwiej utożsamić się z bohaterką w podobnym wieku, jednak dorosły powinien również sięgnąć po tę książkę. Pozwoli mu ona  lepiej poznać wewnętrzny świat dziecka, jego oczekiwania i potrzeby.  Pomoże mu też dostrzec jakże często skrywane lęki i obawy.

Frances Hodgson Burnett uczy, jakie wartości należy dziecku wpajać i pielęgnować. Żadne przedmioty nie zastąpią kontaktu z drugim człowiekiem i nie zawsze należy wybierać najłatwiejsze rozwiązania. „Mała księżniczka” uczy jeszcze czegoś: wyobraźnia dziecka jest najpiękniejszą przestrzenią, jest dla niego miejscem bezpiecznym, pełnym kolorów i fascynujących postaci. To wskazówka dla dorosłych, aby wyobraźnię dziecka rozwijać na wszystkie możliwe sposoby, aby słuchać historii małego człowieka i nie wyśmiewać ich.

Po „Małą księżniczkę” warto sięgnąć niezależnie od wieku. Warto do niej wracać, bo łatwo zapomnieć, co jest w życiu najważniejsze.