Adam Asnyk - biografia, życiorys

Adam Asnyk (pseudonim „Jan Stożek”) urodził się 11 września 1838 roku w Kaliszu. W historii literatury zapisał się jako dramatopisarz, a przede wszystkim – poeta. Pochodził ze szlacheckiej rodziny o tradycjach patriotycznych. Jego ojciec, Kazimierz, brał udział w powstaniu listopadowym. Po zrywie zajął się handlem skórami, dzięki czemu zdobył majątek i zapewnił godziwy byt swojej rodzinie. Matką Asnyka była Konstancja z Zagórskich.

Poeta otrzymał bardzo solidne wykształcenie. Ukończył Wyższą Szkołę Realną w swoim rodzinnym mieście – Kaliszu. W roku 1856, w Marymoncie studiował w Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa, zaś rok później na Akademii Medyko-Chirurgicznej w stolicy kraju. Nie był to jednak koniec drogi naukowej poety. Rok 1859 to czas, w którym Asnyk uczęszczał na wykłady jako wolny słuchacz na uniwersytecie we Wrocławiu. Poszerzał swoje horyzonty myślowe i pogłębiał wiedzę na uniwersytetach w Paryżu (1861 rok) oraz Heidelbergu (od 1861 do 1862 roku), gdzie w 1866 roku uzyskał tytuł doktora filozofii na kierunku filozoficzno-prawniczym.

Nie tylko nauka zaprzątała myśli poety. Angażował się również w działalność w Towarzystwie Literacko-Słowiańskim. Jako że pochodził z rodziny, w której sprawy narodowe zajmowały bardzo ważne miejsce, nie można się dziwić, iż on sam wziął udział w powstaniu styczniowym i wspierał działania konspiracyjne skierowane wobec zaborcy. Konsekwencją tych działań było uwięzienie Asnyka, w roku 1860, w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Mało tego, że Asnyk wziął czynny udział w walkach, został także członkiem Rządu Narodowego w tym trudnym dla Polski czasie. Represje, wymierzone wobec jego osoby przez zaborcę, spowodowały, że musiał on ponownie opuścić kraj. Po pobycie w Heidelbergu, o czym wspomniano wcześniej, wyjechał do Francji.

Pisarz i patriota, jakim Asnyk niewątpliwie był, nie wytrzymał na obczyźnie długo. Po powrocie do kraju zamieszkał najpierw we Lwowie, a w roku 1870 w Krakowie. W wieku lat czterdziestu ożenił się z Zofią Kaczorowską. Małżeństwo nie trwało jednak długo. Żona Asnyka zmarła po porodzie ich jedynego syna, Włodzimierza. Poeta sam starał się go wychować i przekazać mu te wartości, które przekazali mu jego rodzice. Trzeba zaznaczyć, że wspierali go przez całe życie. To dzięki nim zdołał przetrwać trudne chwile, kiedy prześladowany był za działalność patriotyczną.

W kraju Asnyk działał na wielu polach. Jednym z zajęć, którymi się parał, było wydawanie pisma „Reforma”, od roku 1882. Od grudnia tegoż roku tytuł zmieniono na „Nowa Reforma”. Pełnił w nim funkcję redaktora naczelnego od grudnia 1889 roku do stycznia 1895.

Asnyk kochał przyrodę, a zwłaszcza Tatry. Należał nawet do Towarzystwa Tatrzańskiego. Krajobrazy zajmowały wiele miejsca w jego twórczości. Poświęcił im takie utwory jak np. „Kościeliska”, „Limba”, „Wodospad Siklawy”, „Ranek w górach” czy „Letni wieczór”. Nie tylko polskie plenery urzekały poetę. Podróżował i zwiedzał on wiele zakątków świata, między innymi: Włochy, Maltę, Marsylię, a nawet Afrykę, Cejlon i Indie. Zapisem przeżyć z tych podróży są między innymi utwory „Na polach Kartagi” czy „Noc na morzu – w drodze z Malty do Goletty”. Największe dzieła Asnyka to przede wszystkim sonety z cyklu „Nad głębiami” oraz „Poezje” z lat 1869, 1872 i 1880.

Pisarz zmarł  2 sierpnia 1897 roku w Krakowie. Pochowany został w Krypcie Zasłużonych na krakowskiej Skałce.