Henryk Ibsen - biografia, życiorys

Henryk Ibsen urodził się 20 marca 1829 roku w  jednej z norweskich miejscowości o nazwie Skien. Życie doświadczyło pisarza już w bardzo młodym wieku. Kiedy miał zaledwie osiem lat, jego rodzina, która była bardzo zamożna, utraciła niemal cały majątek. Mając lat piętnaście, Henryk podjął pracę w aptece. Pełnił w niej funkcję pomocnika aptekarza. W ten sposób mógł pomóc i wesprzeć swoją rodzinę. Jako że jego położenie było bardzo trudne, a chęci do nauki ogromne, Ibsen sam przygotował się do egzaminów maturalnych. Świadczyło to o jego wielkiej determinacji, ale również wiedzy i inteligencji, która później objawiała się niejednokrotnie na kartach jego utworów.

W roku 1850 autor „Dzikiej kaczki” wyjechał do Christianii, stolicy Norwegii (dzisiaj Oslo). W tym czasie powstały takie utwory jak „Do Węgrów” oraz „Katylina”. Następnie Ibsen rozpoczął pracę w tygodniku noszącym tytuł „Andhrimer”. Jego zainteresowania skupiały się głównie wokół spraw związanych z polityką i społeczeństwem. Nie były to jednak jego jedyne zajęcia. Jako że dramat oraz teatr zajmowały w życiu i świadomości pisarza miejsce nad wyraz szczególne, już w listopadzie 1851 roku objął on stanowisko reżysera sztuk teatralnych w Bergen. Sam tworzył dramaty, które wywarły znaczący wpływ na dziedzinę sztuki, jaką jest właśnie teatr. Ibsenowskie wpływy widać nie tylko w dramaturgii norweskiej, ale również innych państw, zwłaszcza w Europie.

Po około sześciu latach twórczej pracy w Bergen Ibsen powrócił do stolicy, Christianii. Owa przeprowadzka miała miejsce w roku 1857. Tam też dramaturg rozpoczął pracę jako kierownik artystyczny w jednym z teatrów. Pomimo tego, że realizacja przedstawień pochłaniała autora „Nory” bez reszty, znajdował on czas na tworzenie własnych tekstów. W tym właśnie okresie powstała „Komedia miłości” (1862) oraz „Pretendenci do tronu” (1863). Mimo ogromnych walorów artystycznych, nie znalazły one uznania wśród czytelników, których poglądy były dość pretensjonalne. W konsekwencji dzieła wywołały skandal.

Ibsen w roku 1864 wyjechał z kraju. Pierwszym państwem, do którego pisarz zawitał, były Włochy. Tam powstały „Brand” (1866) i „Peer Gynt” (1867). Cztery lata później pisarz wyruszył do Niemiec, gdzie napisał między innymi „Związek młodzieży” (1869). Po dwóch latach od wydania „Cesarza i Galilejczyka” (1873) dramaturg przeniósł się do Monachium. Jeszcze dwukrotnie w owym czasie udawał się do Włoch, jednakże nie zdecydował się na ponowne zamieszkanie w Italii.

Po dwudziestu siedmiu latach pobytu na obczyźnie, Ibsen podjął decyzję o powrocie do ojczyzny, a ściślej – do Christianii. Można zaryzykować stwierdzenie, iż Norwegia dała artyście nowe siły i zapał do tworzenia. To właśnie tu napisał „Budowniczego Solness” (1892), „Johna Gabriela Borkmana” (1896) czy chociażby „Gdy powstaniemy z martwych” (1899).

Twórczość Henryka Ibsena odzwierciedla jego światopogląd. Jako człowiek i artysta nie lubił przekłamania i literatury, która nie niesie ze sobą żadnego przesłania. Nie utożsamiał się z hasłem tworzenia „sztuki dla sztuki”. W swoich tekstach mówił między innymi o tym, że każdy człowiek ma prawo do samorealizacji, rozwoju własnej osobowości i zainteresowań. Jako artysta sam zapewne dobrze wiedział, że samodoskonalenie i pogłębianie wiedzy o sobie i świecie oraz dawanie temu zewnętrznego wyrazu jest w życiu człowieka nieodzowne, jeśli ów chce dać z siebie coś więcej, niźli to, co narzucają mu sztywne ramy wyznaczone przez społeczeństwo i obyczaj. Wiele miejsca w swojej twórczości Ibsen poświęcił również sprawom związanym z narodem i sytuacji, w jakiej znajdowało się społeczeństwo.

Wybitny dramatopisarz, ale i reżyser oraz poeta, po sześcioletniej walce z chorobą zmarł 23 maja 1906 roku. Jego dzieła i poglądy są żywe do dnia dzisiejszego i to właśnie świadczy o tym, jak wielkim był artystą i człowiekiem.