Młoda Polska - charakterystyka Młodej Polski, symbolizm w Młodej Polsce

Młoda Polska – to określenie, którym nazywa się szereg zjawisk i nurtów z dziedziny sztuki, literackich i socjologii majacych miejsce na przełomie wieku XIX i XX. Innymi nazwami epoki były: modernizm, dekadentyzm i fin du siecle. Najważniejszymi znajwiskami, które dominowały w tej epoce były: dekadentyzm, impresjonizm i symbolizm.

Dekadentyzm charakteryzował się przeświadczeniem o kryzysie kulturowych, schyłku epoki i świata. Dominowało również przekoanie o pustce i niemocy, bezsensie ludzkiego istnienia. Bardzo ważną rolę dla tego nurtu ofegrała filozofia Schopenhauera. Literatura dekadencka, taka jak na przykład wiersz Tetmajera „Koniec wieku XIX”, w którym przeczytać możemy o negacji sensu istnienia. Człowiek porównany jest w nim do nic nie znaczącej mrówki.

Z kolei impresjonizm to nurt, który skupiał się na uchwyceniu i opisaniu krótkiego, chwilowego wrażenia zmysłowego. Artystom impresjonistycznych chodziło o to, aby zatrzymać czas i pokazać świat jako pełen barw, światła, cieni... Impresjoniści twierdzili, że świat taki jakim jest naprawdę – nie poddaje się opisaniu. Jedyną możliwością dla artysty jest opisanie świata takim, jak on go widzi. Przykłądem wiersza impresjonistycznego jest „Melodia mgieł nocnych” Kazimierza Przerwy –Tetmajera. Poeta pokazuje w niej ruch mgieł w tatrzańskiej dolinie. Rozmycie, rozmazanie konkretnych elementów kraobrazu budzi uczucie tajemniczośći.

Trzecim głównym nurtem epoki był symbolizm. Symboliści skupili się w swojej twórczości na symbolu, więc słowie (motywie), który posiada co najmniej dwa znaczenia. W odróznieniu od alegorii, symbol charakteryzuje się wieloznacznością – nie jest powiedziane, że mamy go interpretować w taki a nie inny sposób. Używa się go po to, aby opisać to, co nieopisywane i nieuchwytne.

Kasprowicz łączy impresjonizm i symbolizm między innymi w poemaci „Miłość”. Szczególnie widoczne jest to w sonetach (Krzak dzikiej róży). Przez wszystkie utwory cyklu przewija się obraz limby i dzikiej róży. Limba symbolizuje śmierc a róża nowe zycie. Poeta ukazuje roslinność tatrzańską, opisuje chwilowe wrażenia , przekazuje w nich myśli osobiste. Obrazy są barwne, harmonijne dopiero w sonecie IV. Sonet I rozpoczyna się od opisów smutnych, obrazu szarego, i monotonnego, gdzie barwnie opisany jest jedynie pąsowy krzak dzikiej róży. Sonety służą refleksji nad przemijaniem świata. Przykładem symbolizmu w poezji jest wiersz „Kowal” Leopolda Staffa. Tytułowy bohater – kowal symbolizuje siłę, a również tęsknotę do tej siły, którą odczuwa podmiot liryczny.  Człowiek powinien „kuć” swoje wartości, cechy, aby móc wykuć dobre życie i ukształtować się na człowieka prawego.

Innym przykładem wiersza symbolicznego jest „Anioł Pański”. Staff ukazuje w nim odczucie przemijalności. Symbole, które występują w wierszu mają wzmocnić uczucie przemiajjącego czasu  i życia. Poeta dokonuje tego za pomocą symboliki światła i cienia, rzeki, cmentarza.