Tadeusz Borowski „U nas w Auschwitzu” - opis bohaterów

„U nas w Auschwitzu” to jedno z opowiadań Tadeusza Borowskiego, w których autor podejmuje się zadania, jakim jest przedstawienie rzeczywistości panującej w obozach koncentracyjnych. Warunki te wpływały destrukcyjnie na kolejne osoby im poddane. Przyjrzyjmy się najważniejszym bohaterom tej historii i zastanówmy się, jak bardzo głęboka okazała się ich dehumanizacja.

Głównym bohaterem, a zarazem narratorem jest Tadek. Wraz z grupą towarzyszy udaje się on do Auschwitz, aby poznać podstawowe zasady niesienia pomocy chorym i cierpiącym. Jest to człowiek jakby zupełnie niepasujący do przedstawionej wizji świata. Stara się pomagać innym, nie jest rozmiłowany w okrucieństwach, interesuje się kulturą i sztuką (chciałby udać się do biblioteki, podsłuchuje koncertu). Tezę taką możemy wysunąć także z opowieści o jego wcześniejszym życiu. Przecież lubił i znał filozofię Platona, mitologię oraz dorobek kultury antyku. Oczywiście wszystko to zostało wypaczone przez pobyt w obozie. Wartości straciły swoje znaczenie, wszystko stało się niczym wobec nowej rzeczywistości.

Tadek nie jest typowym więźniem, należy do grupy uprzywilejowanych. Być może dlatego wciąż nie stracił elementarnego współczucia i empatii względem innych więźniów. Nadal poruszają go niektóre historie, na które potrafi spojrzeć w sposób krytyczny.

Sylwetkę Marii poznajemy tylko dzięki słowom, które na jej temat wypowiada narrator. Wiemy, że jeszcze na Pawiaku była kobietą piękną, wysoką, smukłą o smutnych oczach i czarnych włosach. Teraz jej obraz został zmieniony przez przebytą chorobę. Tadek określa ją także jako osobę dojrzałą i odpowiedzialną. Wie, że włożyła w ich związek wiele dobrej woli i poświęcenia. Jest jej za to wdzięczny, możemy nawet stwierdzić, że na swój sposób ją podziwia.

Staszek i Witek to najbliżsi znajomi Tadeusza z obozu. Pierwszy jest w obozie dłużej niż narrator (świadczą o tym numery). Zdążył nawiązać już sporo znajomości, które teraz owocują. Miał zmysł praktyczny, szukał swoich dłużników, by zdobyć od nich jedzenie umożliwiające przetrwanie. Potrafi on sprzeciwić się panującym zasadom, o czym świadczy sprzeczka z doktorem. Posiada wiele cennych informacji o ludziach żyjących w obozie (np.o lekarzu, który uczył się fachu na więźniach). Za kolejną jego cechę można uznać nieco cyniczne podejście do świata. Nie współczuje Żydom, ale twierdzi, że oni na obozie zrobią jeszcze interes. To on opowiada o synu, który „posłał” ojca do komory gazowej. Ta cecha najpewniej rozwinęła się w nim podczas pobytu w obozie.

Witek jest muzykiem. Wiele czasu spędzał na poszukiwaniu instrumentów, na których mógłby grać. Na pewno jest on człowiekiem odważnym, skoro nie zawahał się zastrzelić esesmańskiego psa w obronie swojej żony. Następnie trafił na Pawiak, gdzie pełnił funkcję „oddziałowego czy kąpielowego”. Tam stał się ofiarą różnych okrucieństw, ale napatrzył się na jeszcze gorsze zbrodnie (nie był Żydem, więc odnoszono się do niego nieco inaczej). Z jego słów możemy wywnioskować, że żałuje tych, którym powodzi się znacznie gorzej. Mówi przecież, że jemu nie było tak źle, ale Żydzi musieli wykonywać te same prace, chociaż dostawali jeszcze mocniej okrojone racje żywnościowe.

W opowiadaniu pojawia się jeszcze wielu bohaterów epizodycznych. Niektórzy pełnią ważniejszą rolę (Kurt [dostarcza listy, opowiada o uciekinierach powieszonych w Boże Narodzenie], elektryk [dostarcza listy]), niektórzy są tylko egzemplifikacją okrucieństw i dehumanizacji postępującej w obozie (Żyd, który „posłał” ojca do komory gazowej, Żyd chwalący się nowymi sposobami palenia dzieci).

Tadeusz Borowski w swoich opowiadaniach przedstawił bardzo okrojone wizje bohaterów. Najwięcej możemy powiedzieć oczywiście o narratorze, gdyż to za jego pośrednictwem poznajemy świat. Jednak główny wymiar ukazanych postaci ogranicza się do chęci przetrwania. Dzieje się tak pod wpływem realiów, w których każdy przestaje przejawiać wyższe wartości i idee, marząc tylko o przetrwaniu.