Antoni Czechow „Końskie nazwisko” - problematyka utworu

Humorystyczny utwór Czechowa „Końskie nazwisko” posiada pewien wymiar dydaktyczny. Jest on oczywiście tekstem, który bawi przede wszystkim bezsensem zastosowanych przez bohaterów rozwiązań, lecz bezsens ten ma również za zadanie ukazać i naświetlić pewne zachowania ludzkie, charakterystyczne dla wielu z nas.

Generał-major Bułdijew jest przykładem człowieka odważnego, lecz jak gdyby „podszytego” tchórzostwem. Jest oficerem. Zdawać by się mogło, że ból zęba nie powinien być dla niego problemem nie do rozwiązania. Okazuje się, że małe niedogodności życia są często trudniejsze do przezwyciężenia aniżeli sytuacje wymagające prawdziwego bohaterstwa.

Bułdijew ośmiesza się, gdy zgadza się na leczenie w niekonwencjonalny sposób (w który sam nie wierzy), byle tylko uniknąć bólu związanego z usuwaniem zęba. Jest on człowiekiem, który nie potrafi zniwelować bólu w sposób drastyzny, aczkolwiek skuteczny. Woli spędzić długie godziny w cierpieniu, próbując wymyślić „końskie nazwisko” niż wezwać doktora i pozbyć się niewygody.

Iwan Jewsjeicz jest z kolei przykładem człowieka, który tak mocno koncentruje się na zagadnieniu, że przestaje odbierać jakiekolwiek bodźce z zewnątrz. Nie reaguje na fakt, że rozwiązanie problemu jest w rzeczywistości bardzo proste. Skupiony na przypominaniu sobie nazwiska „zamawiacza” zębów, wciąga w ten proceder wszystkich domowników i całą służbę, sprawiając, że sytuacja wydaje się groteskowa.

Inni bohaterowie reprezentują postawy gdzieś pomiędzy zachowaniem generała a ekonoma – nikomu nie przychodzi do głowy, by położyć kres szaleństwu. Dopiero przełom w postaci bólu już nie do zniesienia sprowadza generała na ziemię i każe mu wezwać lekarza. Jednak Jewsjeicz wciąż skupiony jest na gnębiącym go zaganieniu i znajduje spokój dopiero w momencie rozwiązania zagadki, pomimo że jest już na to za późno.