Czesław Miłosz - Czesław Miłosz jako moralista, filozof, tłumacz Biblii. Opracowanie tematu

Czesław Miłosz to poeta wielu pokoleń. Charakterystyczna jest dla niego polifonia głosów. W swoich wierszach i dziełach prozatorskich poruszał najróżniejsze problemy. Interesował się filozofią, religiami świata, stosunkami międzyludzkimi. Był poliglotą - tłumaczył wiele zagranicznych dzieł, w tym Biblię, dzieła starożytnych greckich i rzymskich klasyków. Zawsze stał po stronie słabszych i pokrzywdzonych - to nakazywała ma wrodzona skłonność etyczna.

W każdym wierszu przemawia do czytelników innym tonem. W utworze „Dar” to szczęśliwy człowiek, który oddaje się rozmyślaniom na temat dnia powszechnego i tego, jaką radość może on swoim pięknem dać wszystkim. Odwołując się do filozofii stoicyzmu i przede wszystkim epikureizmu nakazuje zachować spokój, cieszyć się chwilą, chwytać piękny dzień, jak powiedziałby Horacy „carpe diem”.

W wierszu „Zaklęcie” z kolei wychwala pod niebiosa cnotę mądrości. To najważniejszy i najbardziej wartościowy przymiot, jakim Bóg może obdarzyć człowieka. Mądrość współistnieje z dobrem, jest jego źródłem i przyczyną. Mądrość ukazana w „Księdze Mądrości” - biblijnym tłumaczeniu Miłosza z hebrajskiego równoznaczna jest z dobrem, przewyższa swoim blaskiem nawet takie bogactwa jak złoto, pieniądz, czy srebro. Mądrość Miłosz uczynił bohaterką wielu innych utworów. Czytelnicy i wielbiciele jego twórczości z pewnością zapamiętają go jako tego gorliwego człowieka, który hołdował rozumowi ludzkiemu.

Miłosz pisał nie tylko o dobrych rzeczach tego świata. Nie unikał tematów trudnych, ciężkich. Nie bał się cenzury, pisał, co chciał. Poezję wykorzystywał w walce - walce piórem przeciw tym, którzy na to zasługiwali. Filozofował na temat pozycji człowieka w świecie. Sam próbując jednocześnie odnaleźć własną drogę. Pisał o wojnie, że jest to największe zło, które nie przynosi żadnych korzyści, a daje w zamian stertę trupów. Wytykał ludziom ich błędy, hipokryzję. Tego nie znosił najbardziej. W wierszu „Który skrzywdziłeś” posługuje się nawet przestrogą.

To bardzo charakterystyczny w swojej wymowie utwór-przestroga dla człowieka, który „siedzi po uszy” skąpany w systemie totalitarnym. To zwrot do tyrana, władcy, który siłą może zdecydować o życiu innych, słabszych. Miłosz jest tutaj rozgoryczony. Daje nieetyczną wskazówkę winowajcy - sugeruje mu samobójstwo albo śmierć przez powieszenie na drzewie. Uważa, że zbrodni, których dokonał jeden człowiek  bez zupełnych wyrzutów sumienia nie zasługują na przebaczenie, czy miłosierdzie. Miłosz odrzuca tutaj politykę miłosierdzia bożego.

Wiele utworów Czesław Miłosz poświęcił również próbie rozwikłania ludzkiej natury. Filozofuje o niej z równą łatwością, co w innych tematach. Jest autorem przekładu Biblii z języka hebrajskiego i to dzieło wybitne, chociaż nie pozbawione wad. Używa tutaj języka niezbyt skomplikowanego, raczej prostego i łatwego w odbiorze, ale jednocześnie wysokiego, pięknego stylistycznie. Pragnął przede wszystkim dodać temu świętemu tekstowi sakralności, duchowego piękna. Czasami pozostawia w oryginale wyrazy z języka hebrajskiego, niekiedy tłumaczy partie tekstu dosłownie. Najbardziej charakterystyczne są tutaj przekłady jego „Psalmów”.

Czesław Miłosz był poetą, twórcą wszechstronnie uzdolnionym. W swojej twórczości zwracał uwagę na każdy niemal naglący problem, z jakim borykał się człowiek. Odmawiał moralności wojnie, jej źródłom. Potępiał holocaust, pragnął, aby ludzie zwrócili uwagę na jego przesłanie etyczno-moralne. Miał nadzieję, że jego poezja dotrze do zepsutych moralnie i ich nawróci. Przede wszystkim zaś uważał poezję za coś, co można wykorzystać do szerzenia dobra.