Na stronie używamy cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich wykorzystywanie. Szczegóły znajdziesz w Polityce Prywatności.
unikalne i sprawdzone wypracowania

Bruno Jasieński „Palę Paryż” - opracowanie, interpretacja powieści

antyutopia, motyw utopii, komunizm, interpretacja, opracowanie, Palę Paryż, futuryzm, Bruno Jasieński
wikipedia.org

„Palę Paryż” to powieść jednego ze współtwórców i najznakomitszych poetów polskiego futuryzmu – Brunona Jasieńskiego. Została wydana w 1929 roku w Moskwie, gdzie artysta przebywał na skutek wydalenia go z Francji po skandalu, jaki wywołało wydrukowanie powieści w odcinkach na łamach lewicowej gazety „L’Humanité”. Utwór stanowił odpowiedź na nowelę Paula Moranda „Palę Moskwę” ze zbioru „L'Europe galante”, którą Jasieński uznał za antyproletariacki paszkwil.

Pierwszym bohaterem powieści „Palę Paryż” jest Pierre – ubogi młodzieniec pracujący w jednej z paryskich fabryk. Kiedy w wyniku redukcji zatrudnienia zostaje bez środków do życia, odchodzi od niego również narzeczona, co Pierre odreagowuje włócząc się po rozmaitych szynkach i trafiając w końcu do więzienia. Pozostaje bierny wobec dyskusji znajdujących się tam robotników, którzy tak jak on stracili pracę – wkrótce stanie się jednak inicjatorem nowej rewolucji. Oto bowiem zaraz po wyjściu z więzienia rozpoczyna pracę sprzątacza w Instytucie Pasteura i wykrada stamtąd fiolki z zarazkami dżumy. Wpuszcza je do miejskich wodociągów, zamierzając w ten sposób „wytępić” burżuazyjne społeczeństwo Paryża, które przyczyniło się do jego degradacji. Epidemia wybucha dokładnie w rocznicę początku rewolucji francuskiej.

Drugim bohaterem jest Chińczyk P’an Tsiang-kuej, który w młodości przypadkowo zetknął się z ideami rosyjskiego komunizmu wkraczając do tajnego kółka studentów na uczelni prowadzonej przez misjonarzy z Europy. Później, jako szpieg partii komunistycznej, trafił do Paryża, gdzie niedługo po wybuchu epidemii stanął na czele chińskiej dzielnicy, która jako pierwsza przystąpiła do separatystycznej wojny z Paryżem i ogłosiła swoją niepodległość, dając przykład Żydom, rosyjskim bolszewikom i francuskim monarchistom.

Po sześciu tygodniach zaraza niemal całkowicie wyludnia Paryż, a jedynymi mieszkańcami miasta, którzy ją przeżyli, okazują się poznani na początku powieści robotnicy, których Pierre spotkał w więzieniu. Zakładają struktury państwa komunistycznego i przygotowują się do ataku militarnego na Ukrainę, którego rozpoczęcie stanowi ostatni akord powieści.

„Palę Paryż” wyrosło głównie z komunistycznych fascynacji Jasieńskiego – przedstawił tutaj wizję państwa utopijnego, budowanego na zgliszczach zmiecionej z powierzchni ziemi burżuazji. Miejscem akcji nieprzypadkowo stała się stolica Francji, bogatą warstwę właśnie tego europejskiego miasta uważał bowiem autor za kwintesencję i symbol mieszczańskiej kultury. Uwagę zwraca jednak fakt, iż wbrew marksistowskiej ideologii rewolucja nie dokonuje się w wyniku czynnego wystąpienia odważnej i świadomej swojej siły klasy robotniczej, ale na skutek przypadku – chęci zemsty młodego robotnika za miłosne rozczarowanie.

Obok rozwinięcia idei komunistycznych bardzo istotną rolę dla całego dzieła odegrała także estetyka niezwykle popularnego na początku XX wieku katastrofizmu, która zarysowała się tu najpełniej w opisach epidemii i naturalistycznych obrazkach pożeranego przez dżumę miasta. Katastrofę Paryża możemy więc interpretować również w charakterze symbolu przeświadczenia Jasieńskiego o zbliżaniu się europejskiej kultury i cywilizacji (której stolicę właśnie Paryż stanowił od wieków) ku nieuchronnej zagładzie.

Podobne wypracowania do Bruno Jasieński „Palę Paryż” - opracowanie, interpretacja powieści