Ignacy Krasicki „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki” - kreacja miłości Mikołaja Doświadczyńskiego w utworze. Opracowanie

Książka „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki” - pierwsza polska powieść nowożytna - opowiada o losach młodzieńca, który zmienia swój charakter pod wpływem przeżyć i przygód, jakie go spotykają w czasie jego życia. Ignacy Krasicki mówi o przemianie swojego bohatera z lekkomyślnego młokosa w dojrzałego i odpowiedzialnego mężczyznę. Przy okazji autor poddaje ostrej krytyce stosunki społeczne w Polsce, ślepe zapatrzenie na wzorce z zagranicy, sposoby uczenia młodych ludzi i korupcję systemu politycznego.

Pośród tych wątków pojawia się jednak jeszcze jeden - miłość. Mikołaj zakochuje się w wychowanicy swojej matki Juliannie. Młody człowiek nie wie, jak wyrazić swoje uczucia. Pod wpływem swojego francuskiego guwernera czyta zagraniczne powieści i stara się zachowywać jak sentymentalny kawaler. Traktuje Juliannę jak boginkę, a kiedy wyznaje jej miłość i ofiarowuje pierścień, przestraszona dziewczyna ucieka. Wtedy Mikołaj „rozmawia z drzewami i rzeczką”, zupełnie jak bohaterowie francuskich romansów, którzy pragną ukoić swoje zranione serce. Niestety, o uczuciu syna dowiaduje się matka, a nie chcąc doprowadzić do mezaliansu, wysyła dziewczynę do klasztoru, a syna do stolicy. Rady francuskiego guwernera nie pomogły bohaterowi w zdobyciu serca ukochanej. Miłość opisywana w literaturze romansowej jest niedojrzała, niedorzeczna, nie może spełnić się w normalnym, ludzkim życiu. Bohaterowie romansów żyją w innym, nierzeczywistym świecie. Egzaltowane książkowe uczucie, sentymentalne spacery po lesie, wzdychanie do drzew i kwiatów, rozmowy z posągami – to wszystko jest dobre w literaturze, natomiast w codziennym życiu takie zachowanie wręcz szkodzi. Mikołaj jest zbyt niedojrzałym człowiekiem, by to zrozumieć, a francuski guwerner wcale w zrozumieniu nie pomaga, wręcz przeciwnie – przeszkadza, pokazując fatalne wzorce.

Dopiero po tym, kiedy Doświadczyński przechodzi przemianę i staje się dojrzałym człowiekiem, jest zdolny do prawdziwego uczucia. Szuka dla siebie żony, po kilku nieudanych próbach, spotyka ukochaną z dawnych lat – Juliannę. Oświadcza się i zostaje przyjęty. Książka kończy się zapewnieniem, że małżonkowie żyją szczęśliwie, w otoczeniu rodziny. Krasicki przekonuje, że prawdziwa miłość to także odpowiedzialność, oddanie, wierność.  Podkreślając ogromne szkody, jakie młodym Polakom wyrządzają wzory przenoszone bezkrytycznie z zagranicy, zwraca także uwagę, że do takich uczuć nie są zdolni młodzieńcy i panny, wychowane na sentymentalnych powieściach. Do prawdziwej miłości trzeba dorosnąć, podobnie jak do wielu innych uczuć. Podobnie kształtowanie cech charakteru pomaga w odpowiedzialnym postępowaniu w miłości.