Edward Stachura - biografia, życiorys

Edward Stachura jest postacią legendarną, wzorem postawy buntowniczej oraz ikoną samotnictwa i nieumiejętności odnalezienia się w tradycyjnym społeczeństwie. Jest zaliczany do grona tzw. poetów przeklętych, a więc skandalistów, outsiderów, którzy nie starali się na siłę wpasować w schematy moralne i kulturowe epoki. Podobnie jak wielu przedstawicieli tej „formacji”, Stachura popełnił samobójstwo.

Artysta urodził się w 1937 roku we Francji, zmarł natomiast w 1979 r. Dzieciństwo twórcy „Siekierezady” nie należało do najłatwiejszych. Przez pierwsze kilka lat mieszkał z rodzicami, którzy poszukiwali pracy we Francji, jednak jeszcze we wczesnym dzieciństwie przeniósł się do Polski, gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej w Aleksandrowie Kujawskim. Stachura nie był wybitnym uczniem, jednak od najmłodszych lat przejawiał talenty plastyczne. Literaturą zainteresował się dzięki koledze, z którym chodził do szkoły. Pasja pisania tak go wciągnęła, że zrezygnował z planowanych studiów elektronicznych. Zdał maturę, jednak z wynikami lepszymi z przedmiotów ścisłych niż humanistycznych. Złożył papiery do Wyższej Szkoły Plastycznej w Gdańsku, jednak nie został przyjęty.

W tym czasie zmuszony był powrócić do domu, by zarabiać na swoje utrzymanie. Ima się różnych prac fizycznych, byle tylko mieć parę groszy. W końcu zostaje przyjęty na Katolicki Uniwersytet Lubelski na romanistykę, jednak nie stanowi to spełnienia jego marzeń. Ma problemy z utrzymaniem się oraz miejscem noclegowym. W tym czasie ma już za sobą debiut poetycki w gdańskim czasopiśmie „Uwaga”, kolejne jego wiersze ukazują się w „Sztandarze Ludu”, jednak nie wzbudzają one większego zainteresowania czytelniczego, podobnie jak organizowane przez Stachurę wieczorki autorskie.

Romanistyka nie spełnia oczekiwań młodego poety, chociaż kończy ją w 1965 roku, starając się jednocześnie zarabiać na życie oraz wydawać swoje wiersze w różnych czasopismach. Podróżuje także do Warszawy, gdyż z tym miastem wiąże swoją literacka karierę. Jego wojaże sięgają jednak znacznie dalej. Odwiedził on m.in. Norwegię, Kanadę, Meksyk czy Szwajcarię.

Jego debiut wydawniczy to zbiór opowiadań pt.: „Jeden dzień”, który spotyka się z pozytywnymi opiniami krytyków. Stachura znany jest nie tylko jako autor wierszy (np. „Dużo ognia”). Pisał także opowiadania (np. „Się”), powieści („Cała jaskrawość”), poematy („Przystępuję do ciebie”), listy, felietony i szkice. W swojej twórczości potrafił łączyć bezpretensjonalność przekazu z uniwersalnymi prawdami, których filozofia opierała się na wolności, równości i braterstwie. Swoimi dziełami wystawił sobie Stachura pomnik człowieka niezrozumianego i samotnego – z tego względu stał się idolem późniejszych pokoleń nieznajdujących oparcia we wzorcach i autorytetach. Fenomen twórczości Stachury polega na wyzbyciu się przez autora jakiejkolwiek pozy. Czytelnicy dostrzegają, iż wszystko, co wychodzi spod pióra twórcy „poezji czynnej”, nie ma w sobie jednej nuty fałszu.

Stachura przez wiele lat był skonfliktowany z ojcem, co odbijało się także na jego twórczości. Przez pewien czas przebywał w szpitalu psychiatrycznym w Ząbkach. Miał za sobą kilka prób samobójczych. Odebrał sobie życie wieszając się w swoim mieszkaniu w Warszawie.

Twórczość artysty jest wiecznie żywa w adaptacjach innych twórców. Ze względu na częste wykonywanie przez Stachurę swoich wierszy w formie piosenek, pojawiają się one w innych aranżacjach, np. Starego Dobrego Małżeństwa, Jacka Wojciechowskiego, Anny Chodakowskiej czy zespołu Hey.