Irena Jurgielewiczowa „Ten obcy” - charakterystyka Zenka Wójcika

Zenek Wójcik to tajemniczy przybysz, który pewnego dnia pojawia się niespodziewanie we wsi Olszyny. Okazuje się, że przez lata był poniewierany i bity przez swojego ojca – nałogowego alkoholika. Zenek wyruszył w długą podróż, aby odnaleźć wuja Antosia, którego od dawna podziwia. Chce do niego dotrzeć, aby móc zmienić swoją przyszłość – tej nie będzie miał z ojcem, który woli alkohol od własnego dziecka.

Gdy poznajemy Zenka po raz pierwszy, bezprawnie „włamuje się” na wyspę – skrytkę bohaterów z Olszyn. Używa nie swoich rzeczy, ale tylko dlatego, że ma ranną nogę. Podczas podróży przebija ją sobie szkłem. Zarówno skaleczenie, jak i on sam był zaniedbany. „Twarz, szyja i ręce miały przykry, szarawy kolor, właściwy ludziom po długotrwałej podróży bez możliwości umycia się i zmiany ubrania. Ula zauważyła chude policzki i szeroko rozłożone ładne brwi. Na spocone czoło spadały dawno nie strzyżone ciemne włosy, pozbawione połysku, jak sierść niedożywionego kota. Podniszczona wiatrówka i drelichowe spodnie były zmięte i pociemniałe od wilgoci”. Tak właśnie wyglądał Zenek, kiedy zobaczyli go po raz pierwszy bohaterowie.

Dla Uli, Pestki, Mariana i Julka Zenek jest bardzo niemiły, zachowuje się niegrzecznie, tajemniczo i opryskliwie. Traktuje ich niemal z wyniosłą pogardą. Odrzuca ich pomoc, jednak po upewnieniu się, że może liczyć na pomocną dłoń z ich strony, rezygnuje z dalszego oporu. Nie mówi o sobie nic, boi się zaufać komukolwiek, otworzyć się i opowiedzieć samym sobie, to jest ponad jego siły.

Zenek to człowiek dobry, ale osamotniony i zagubiony, gdyż nie ma prawdziwego rodzinnego domu. Jest dzielny i odważny – ratuje życie dziecka, które w wózku ciągnął za sobą koń. Bez wahania biegnie za pędzącym zwierzęciem i wyrywa dziecko z objęć śmierci. Nie szuka rozgłosu, nie chce, aby jego nazwisko pojawiło się w gazecie. Jest skromny.

Z drugiej strony Zenek zdolny jest do kradzieży. Marian, Julek, Pestka i Ula spotykają go niedaleko ogrodu, z którego ukradł jabłka. Nie wydaje się być skruszony swoim postępkiem, nawet namawia resztę do zrobienia tego samego i się tym przechwala. „Był najstarszy, najsilniejszy, najodważniejszy z nich wszystkich, do tej pory nie miał jednak zwyczaju przechwalać się tym ani w ogóle o tym mówić. Nie podkreślał, że w porównaniu z nim są naiwni i dziecinni. Dopiero teraz. Dlaczego? Dlatego, że rwał jabłka w cudzym ogrodzie, a oni zrobić tego nie chcieli?”

Drugim razem kradnie pieniądze starej przekupce na targu. Jest to kwota pięćdziesięciu złotych, które wykorzystuje na zakup jedzenia. Kradnie, bo jest głodny i niezbyt lubi prosić kogokolwiek o jakąkolwiek pomoc. W czasach życia ze swoim ojcem, na którego nie mógł liczyć, nauczył się dbać sam o siebie, bez upokarzania się przed innymi. Kiedy jednak dowiedział się, że Ula pracowała ciężko i oddała pieniądze staruszce, która została przez Zenka obrabowana, chłopak docenił jej poświęcenie, wrócił do Olszyn, a później sam odpracował pieniądze i oddał je Uli. Zenek Wójcik to bohater zdeterminowany, działający konsekwentnie, rozsądnie. Wśród towarzyszy imponuje im swoją wiedzą. „Co to był za ptak? – Duży, niebieski – odpowiedział skwapliwie Julek. (…) – Usiadł na drzewie i zaraz poleciał. –Cały niebieski czy tylko na skrzydłach? – Cały! – To kraska – orzekł Zenek. – Sójka ma też niebieskie pióra, ale tylko trochę, na skrzydłach”. Wiedzę pogłębia jego rozsądek, chociaż i przygłusza je zapalczywy charakter raptusa.

Główny bohater powieści Ireny Jurgielewiczowej, Zenek Wójcik, to postać pełna kontrowersji, ale jednoczenie dobry człowiek. Jego złe zachowanie wynika z braku ciepła. Chłopak czuje się odtrącony i zagubiony, a to na całe życie będzie dla niego piętno. Ma nadzieję na lepsze życie u boku swojego wuja. Jest to z pewnością szansa, której nie zmarnuje.