Czesław Miłosz - biografia, życiorys

Poeta przychodzi na świat nieopodal Kiejdan, w miejscowości Szetejny leżących na terenie dzisiejszej Litwy. Rodzina przyszłego poety posiada dziedziczone od pokoleń tytuły szlacheckie, a same Szetejny należą do rodowego majątku matki, Weroniki z Kunatów. W czasie I wojny światowej ojciec Miłosza zostaje powołany do carskiej armii, co wiąże się także z wyjazdem rodziny na ziemie rosyjskie. W Rżewie, gdzie mieszkają w 1917, chłopiec przygląda się wydarzeniom przetaczającej się właśnie przez kraj Rewolucji Październikowej. Tam też przychodzi na świat młodszy brat Czesława, Andrzej Miłosz. W 1918 r. Miłoszowie powracają w rodzinne strony. Czesław po ukończeniu wileńskiego gimnazjum zostaje studentem Uniwersytetu Stefana Batorego. Początkowo studiuje polonistykę, jednak szybko przenosi się na prawo.

Miłosz debiutuje w studenckim czasopiśmie „Alma Mater Vilnensis” w 1930 roku utworami: „Kompozycja” oraz „Podróż”. Wchodzi także w skład zrodzonej w Wilnie w 1931 r. grupy poetyckiej „Żagary”, głoszącej społeczne zaangażowanie literatury. W 1934 ukazuje się drukiem jego pierwszy tom poezji pt.: „Poemat o czasie zastygłym”, pozytywnie oceniony przez krytykę oraz nagrodzony przez Związek Zawodowy Literatów Polskich. Lata 1934-1935 to pobyt Miłosza na stypendium w Paryżu. Po powrocie współpracuje z Polskim Radiem w Wilnie, niestety już po roku zostaje z niego zwolniony za „niestosowne” komentarze dotyczące świata kultury. Wydaje też kolejny tom, katastroficzne „Trzy zimy”, dzięki któremu o młodym poecie mówi się coraz częściej. Przed 1939 ukaże się jeszcze nowela pt.: „Obrachunki”. W czasie II wojny światowej przez Rumunię wraca do rodzinnych Szetejni i przyjmuje obywatelstwo litewskie. Po zajęciu Wilna w 1940 r. przenosi się do Warszawy, gdzie pracuje jako woźny w Bibliotece Uniwersyteckiej. Nie milknie także jako poeta. Jego teksty ukazują się w prasie podziemnej, a w 1942 wychodzi opracowana przez niego antologia; „Pieśń niepodległa”. 

W 1945 r. Miłosz przenosi się do Krakowa. W tym samym roku do druku trafia jeden z najważniejszych tomów w całej jego twórczości, Ocalenie. Obejmuje ono nie tylko teksty powstałe w okresie okupacji oraz walk o niepodległą Polskę, ale także te wcześniejsze, poświęcone rodzinnym stronom. Od 1945 do 1961 pisarz pracuje w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Dzięki wspomnianemu stanowisku udaje mu się w 1951 wyemigrować do Francji, gdzie wiąże się z paryską „Kulturą”. Wśród polskiej emigracji było to wydarzenie szeroko komentowane ze względu na komunistyczne sympatie, jakie wcześniej podzielał. Ostatecznie Miłosz usiłuje przenieść ten problem na grunt literacki, owocem polemiki oraz własnych przemyśleń jest „Zniewolony umysł” - książka niezwykle ważna ze względu na próbę wyjaśnienia mechanizmów, jakimi system może ubezwłasnowolnić jednostkę. Oficjalnie poeta zostaje „potępiony” i aż do 1980 jego twórczość objęta jest zakazem druku. Pojedyncze egzemplarze wydawanych dzieł są dostępne jedynie w drugim obiegu lub rzadko przemycane z zagranicy.

W latach 60 ukazują się kolejne tomy poetyckie ( „Światło dzienne”), powieści: „Dolina Issy”, eseistyka - „Rodzinna Europa” i in. W 1960r wyjeżdża do Stanów, gdzie prowadzi wykłady na University of California. Prócz publikowania kolejnych własnych dzieł, zajmuje się także pracami literaturoznawczymi poświęconymi polskim twórcom powojennym; „Postwar Polish Poetry” oraz „The History of Polish Literature”. Od 1973 tłumaczone są oraz powszechnie wydawane wiersze poety, co diametralnie zmienia rangę jego pióra. Z pisarza zaangażowanego politycznie, niezłego eseisty przeistacza się w uznanego na całym świecie poetę. Spadają na niego liczne laury, wśród nich także ten najważniejszy – Literacka Nagroda Nobla za całokształt twórczości (1980). Otrzymał także Nagrodę Nike (1998) za „Pieska przydrożnego”.

Od 1981 powraca co jakiś czas do Polski, a dziesięć lat później zagląda także w litewskie strony czasów dzieciństwa. Powraca wreszcie do Krakowa, gdzie umiera w 2004. Jest aktywny jako pisarz do ostatnich lat swojego długiego życia.