Św. Łukasz Ewangelista - życiorys, patronat

Według Euzebiusza i Tertuliana rodzinnym miastem Świętego Łukasza była Antiochia Syryjska. Był poganinem, a z zawodu lekarzem.

Około roku 50 przyłączył się do Świętego Pawła, który odbywał swą długą misyjną podróż. Dotarli razem do Troady, Filippi i Jerozolimy. Razem udali się również do Rzymu, a Łukasz towarzyszył Pawłowi w czasie trzeciej podróży misyjnej. Prawdopodobnie, po śmierci Pawła, działał jako biskup w Achai i Egipcie. Łukasz zmarł z przyczyn naturalnych w wieku 84 lat w Beocji. 

Według tradycji przypisuje się mu autorstwo Ewangelii, a także Dziejów Apostolskich. To dzięki Łukaszowi znane są niemal wszystkie wiadomości o dzieciństwie Jezusa oraz wiele informacji o Matce Boskiej. Dante określił Ewangelistę jako „historyka łagodności Chrystusowej”. 

Jak mówi legenda, malował portrety Jezusa, apostołów, a w szczególności Maryi. Jeden z takich obrazów, co przybliża Teodor Lektor z VI wieku, cesarzowa Eudoksja będąca żoną Teodozego II Wielkiego zabrała z Jerozolimy i przesłała św. Pulcherii – siostrze cesarza.

Święty Łukasz jest patronem Hiszpanii i miasta Achai oraz lekarzy, introligatorów, malarzy, rzeźbiarzy, rzeźników, złotników i notariuszy. Świętemu poświęcony jest w kalendarzu kościelnym dzień 18 października.

W ikonografii ukazywany jest jako młodzieniec o krótkich, kędzierzawych, ciemnych włosach, ubrany w tunikę. W sztuce Zachodu przedstawiany z tonsurą albo łysiną, niekiedy bez zarostu. Czasem ukazywany w czasie malowania obrazu. Jego atrybuty to księga, paleta malarska, skalpel, przyrządy medyczne, wół, zwój, figurka albo wizerunek Matki Bożej.