Św. Aleksy - życiorys, patronat

Syryjski tekst z V wieku mówi, że Aleksy był Rzymianinem pochodzącym z bogatej rodziny. Gdy nadszedł dzień jego ślubu, w tajemnicy opuścił swój dom i wyruszył na pielgrzymkę do Ziemi Świętej. Miał zostać żebrakiem w miejscowości Edessa. Dopiero przed śmiercią wyjawił, kim naprawdę jest.

Inna wersja podania o Świętym opowiada, że wiódł życie eremity koło Edessy. W późniejszym czasie powrócił do Rzymu, gdzie nierozpoznany przez nikogo, nawet przez własna rodzinę, żył przez 17 lat w niewielkiej celi, znajdującej się pod schodami jego rodzinnego domu.

Jego życie upływało na modlitwie i odwiedzaniu sanktuariów rzymskich. Gdy zmarł, w jego dłoni znaleziona została kartka, na której znajdował się opis jego żywota. W biografii Aleksego przemieszana jest tradycja z legendą. 

Święty był niezwykle popularny w epoce średniowiecza na terenie Europy i Afryki Północnej. Nazywany jest Aleksym Wyznawcą lub Aleksym Bożym. W wiekach średnich był ulubioną postacią w literaturze i sztuce scenicznej. Poemat o nim to jeden z najstarszych zabytków języka we Francji. Pojawia się też we wczesnych tekstach niemieckich i polskich – jest bohaterem hagiograficznego utworu „Legenda o Świętym Aleksym” z XV wieku. Szczególną czcią w Polsce otaczano Aleksego w Tumie pod Łęczycą i w Płocku.  

Święto Aleksego w kalendarzu liturgicznym obchodzone jest 17 lipca. Jest on patronem wielu zakonów, pielgrzymów, żebraków, wędrowców. Jest orędownikiem w czasie epidemii, plag i złej pogody.

W ikonografii przedstawiany jest w stroju pustelnika albo pielgrzyma, niekiedy jako postać leżąca pod schodami. Jego atrybuty to księga, schody, zwój, kij pielgrzyma.