Bar micwa - bar micwa w judaizmie i bat micwa. Definicje, charakterystyka, opis

Bar micwa z hebrajskiego znaczy dosłownie „syn przykazania”. Jest to obrzęd typowo judaistyczny, którego celem jest przyjęcie do grona dorosłych mężczyzn trzynastoletnich chłopców. Uroczystość ta ma charakter niezwykle podniosły. Uczestniczą w nim wyłącznie mężczyźni, kobietom nie wolno, gdyż jest to męskie święto. Tego dnia chłopcy stają dorosłymi mężczyznami, którzy w pełni odpowiadają za swoje czyny i przed Bogiem i przed innymi ludźmi. 

Każdemu chłopcu towarzyszy dziesięciu (minjan) dojrzałych mężczyzn. Potrzebni są oni do odmawiania osiemnastu błogosławieństw, modlitwy Kadiszu oraz czytaniu wymaganych ustępów Tory. Sam chłopiec ma przy sobie tefilin, czyli skórzane pudełeczka, w których trzyma fragmenty Tory oraz modlitewną chustę. Tefilin umiejscowiony jest na czole i na ramieniu chłopca, co wskazuje na to, że odtąd będzie służył Najwyższemu myślami (rozumem) oraz czynem. Dzięki rytuałowi bar micwy chłopiec może już na przykład wstąpić w związek małżeński. Cała uroczystość ma charakter bardzo dostojny.

Według tradycji na bar micwie jest także Szechina (pojęcie odnoszące się do ogólnej obecności Boga przy wiernych). Uroczystość uatrakcyjnia solowy śpiew kantora wyśpiewującego hymny i psalmy. Wygłasza się także kadisz szalem - modlitwę kończącą nabożeństwo. Cała uroczystość odbywa się zwykle w synagogach, choć w Jerozolimie też przy Ścianie Płaczu. Na około siedem dni przed obrzędem bar micwy są tak zwane uczty kiduszowe.

Bar micwa jest świętowane w pierwszy szabat (dzień święty) po ukończeniu przez chłopca trzynastego roku życia. Chłopiec w czasie uroczystości wypowiada tekst: „Dziś jestem mężczyzną”. Otrzymuje także błogosławieństwo na całe życie od swojego ojca. Również rabin wygłasza specjalnie przygotowane kazanie odnoszące się do chłopca. Uroczystość tego rodzaju jest obrzędem obowiązkowym od wieku XV (w niektórych źródłach od XIV wieku). 

Bat micwa jest żeńskim odpowiednikiem bar micwy. Bat micwa i bar micwa uważane są za obrzędy duchowego dojrzewania. Dziewczynki przechodzą uroczystość bat micwy w wieku przede wszystkim dwunastu lat (gdzieniegdzie w wieku trzynastu lat). Dzieje się tak dlatego, że dziewczynki dorastają wcześniej od chłopców. W tym wieku człowiek zaczyna koncentrować się na potrzebach nie tyle fizycznych, co duchowych. W czasie bat micwy panują zasady tego samego rodzaju, co w przypadku bar micwy. Jest to tradycja dość nowoczesna, gdyż panuje w judaizmie dopiero od roku 1922. Nie jest to wielowiekowa tradycja.

W szczególność ortodoksyjni Żydzi, którzy żyją wedle zasad spisanych w Torze, zaznaczają, że bar micwa od dawien dawna była wydarzeniem zarezerwowanym wyłącznie dla mężczyzn ze względu na swój starotestamentalny charakter. Źródłem uroczystości mają być wydarzenia z życia Abrahama i jego trzynastoletniego wówczas syna. Z tej okazji urządzono ucztę, a dziecko przyjęto do grona dorosłych. Od czterystu lat bar micwa jest stosowana powszechnie.

Bar micwa oraz bat micwa to dwie uroczystości służące wprowadzeniu młodych dziewczyn i młodych chłopców do życia w dorosłym społeczeństwie żydowskim. To pełna ciepła, rodzinna tradycja, jednak w przypadku bat micwy nie jest ona tak popularna i „legalna” (nieuznawana w Torze), jak obchody bar micwy. Obrzęd ten praktykowany jest przede wszystkim przez jeden odłam judaistyczny zwany judaizmem rekonstrukcjonistycznym. W praktyce stosowany jest także przez liberałów oraz Żydów konserwatywnych.