Stary Testament - Księga Izajasza - streszczenie, opracowanie

Księga Izajasza należy do najważniejszych i najbardziej znaczących tekstów prorockich, które wchodzą w skład Starego Testamentu. Nazwa księgi pochodzi od proroka Izajasza – żyjącego w Judzie, w okresie od 765 do 701 r. p.n.e.  Zgodnie z Tradycją, obowiązuje przekonanie o tym, że autorem całego tekstu był właśnie wspomniany wyżej profeta. Inny pogląd na autorstwo księgi mówi, że piszących było trzech: Proto-Izajasz (rozdziały od 1 do 39, przypisywany właśnie Izajaszowi), Deutero-Izajasz (rozdziały 40-55, za autora tego fragmentu uznaje się bliżej nieznanego proroka, który miał żyć w czasach wygnania babilońskiego, ok. 550 r. p.n.e.) oraz Trito-Izajasz (56-66, tekst nieznanego autora, datowany na VI w. p.n.e.). Niezależnie od naukowych zapatrywań na kwestię powstania Księgi Izajasza, tekst ten jest niezwykle spójny i spisany bardzo podobnym stylem. Nieobeznany w tematyce biblijnej czytelnik najprawdopodobniej w ogóle nie odczuje faktu, iż przemieszcza się między fragmentami, których autorstwo przypisuje się różnym osobom.

Prorok Izajasz pochodził ze znakomitej rodziny, która mieszkała w Jerozolimie. Już za młodu odebrał niezwykle staranne wykształcenie – literackie, religijne, prawnicze oraz polityczne. Na proroka został on wybrany w 739 lub 738 r. p.n.e. Zaszczytną funkcję pełnił przez ok. 40 lat (źródła podają rozbieżne informacje na ten temat). Jako człowiek bezkompromisowy i szczególnie mocno wierzący w Boga, często był osobą niewygodną dla sprawujących władzę królów. Znany jest jego konflikt z Achazem, który niespecjalnie przejmował się ostrzeżeniami Izajasza. Wtedy prorok postanowił wycofać się z życia publicznego. Powrócił dopiero wtedy, gdy władca zmarł.

Treść Księgi Izajasza można, podobnie jak zostało zrobione to wcześniej w kwestii autorstwa, podzielić na trzy części. Pierwsza z nich – Proto-Izajasz – to fragment w wielkiej części poświęcony kwestiom politycznym i społecznym. Prorok przede wszystkim gani niemoralne postępowanie ludzi oraz przestrzega władców przed jednoczeniem się z Asyryjczykami. Autor we fragmencie tym krytykuje przewinienia, jakich zaczęli dopuszczać się Izraelczycy – wyzysk, pychę, praktykowane przez nich wróżbiarstwo oraz coraz mocniej wprowadzany synkretyzm religijny. Prorok nawołuje także do nawrócenia i skoncentrowania się na Bożych naukach i przykazaniach. Izajasz wnika głębiej w zepsucie władzy i organizacji społecznej. Dostrzega fakt, iż ludzie mocno rozmiłowali się w doczesnych bogactwach i zupełnie zatracili rozróżnienie między dobrem a złem.

W następnej części – określanej mianem Deutero-Izajasza – tekst koncentruje się głównie na kwestii niewoli babilońskiej i rychłego wyzwolenia z niej Narodu Wybranego. Jedyną drogą, która może do tego doprowadzić, jest nawrócenie się i powrót do wypełniania woli Boga. W ostatnim fragmencie – zwanym Trito-Izajaszem – odnajdujemy liczne proroctwa i zapowiedzi ostatecznej chwały, jakiej dostąpi Naród Wybrany przez Boga.

Najważniejszymi z punktu widzenia chrześcijaństwa fragmentami Księgi Izajasza są zamieszczone w niej proroctwa. Zostały one tak skonstruowane, iż doskonale można interpretować je w sposób mesjański. Wystarczy tutaj wspomnieć takie części tekstu jak chociażby ta: „Lecz On był przebity za nasze grzechy, zdruzgotany za nasze winy. Spadła Nań chłosta zbawienna dla nas, a w Jego ranach jest nasze zdrowie. Wszyscyśmy pobłądzili jak owce, każdy z nas się obrócił ku własnej drodze, a Pan zwalił na Niego winy nas wszystkich. Dręczono Go, lecz sam się dał gnębić, nawet nie otworzył ust swoich. Jak baranek na rzeź prowadzony, jak owca niema wobec strzygących ją, tak On nie otworzył ust swoich”. Jak widzimy, jest to dokładnie oddana wizja przyszłej męki Chrystusa. Inne z proroctw Izajasza dotyczyły także narodzin Syna Bożego, który miał przyjść na świat z dziewicy (Maryja) i sprowadzić na ziemię pokój oraz miłość.

Księga Izajasza jest tekstem niezwykle ważnym i obszernym. Porusza rozmaite kwestie, co wiąże się z rolą proroka – miał on nie tylko przekazywać ludziom zapowiedzi planów Boga, lecz także nawracać ich i skłaniać do przestrzegania praw nałożonych na nich przez Stwórcę. Dlatego dzieło to nie składa się tylko z profetycznych wizji, ale także zawiera sporo fragmentów, które można uznać za dydaktyczne. Izajasz poucza ludzi i próbuje wywrzeć na nich odpowiedni wpływ, by wrócili na dobrą drogę. Przytoczone przez niego proroctwa zdają się być, jeśli spojrzeć na nie z odpowiedniej perspektywy, potwierdzeniem jego szczególnej pozycji oraz próbą silniejszego wpłynięcia na ludzi.