Kultura wysoka - definicja, przykłady, charakterystyka

Kultura to bardzo niejednoznaczne pojęcie z zakresu socjologii, etnologii, antropologii i innych dziedzin nauki, na potrzeby niniejszego opracowania jednak uproszczone do definicji mówieącej, iż kultura to ogół wytworów człowieka, zarówno materialnych, jak i nie materialnych.

Posługując się różnymi kryteriami, można wyróżnić kilka rodzajów kultury – ze względu na odbiorców, do których dana kultura kieruje swoje dzieła, wyróżnia się kulturę popularną (w której odbiorca jest masowy) i kulturę wysoką (inaczej mówiąc elitarną) – skierowaną do węższej grupy pasjonatów, o wyższych oczekiwaniach i bardziej wyrafinowanych gustach.

Kultura wysoka to kultura tworzona przez najbardziej zdolnych i wykształconych artystów danej grupy społecznej, a jej wytwory, w przeciwieństwie do wytworów kultury popularnej, nie są skierowane do wszystkich odbiorców. Zwykle, by zrozumieć dzieła kultury wysokiej, trzeba orientować się m.in. w historii i filozofii, przez co kultura wysoka nazywana jest nieraz kulturą inteligencji. Zrozumienie dzieł kultury wysokiej wymaga ponadto dużej kompetencji kulturowej i poznawczej.

Warto zaznaczyć, że kultura wysoka wyróżnia się także opozycją wobec miałkiej, często bezwartościowej (tym bardziej z punktu widzenia kultury wysokiej) kultury popularnej. Co więcej, kultura wysoka porusza w swych wytworach problemy natury ogólnej, skłania odbiorcę do refleksji, co nie jest częste w przypadku kultury masowej.

Kultura wysoka jest rozpowszechniania w społeczeństwie poprzez rozmaite instytucje, począwszy od szkoły, która uczy młode pokolenie o dorobku kulturowym kraju, kontynentu i świata, pokazuje także np. największe dzieła polskiej literatury. Inne ważne instytucje to teatr, opera, filharmonia – w których spektakle i koncerty nie są tylko zwyczajną rozrywką, ale czasem wyjątkowym przeżyciem, które jednak, ze względu na wielość gustów, nie trafi do każdego odbiorcy. Inne instytucje będące nośnikami kultury wysokiej są niektóre muzea, czy też galerie sztuki.

Wybór między kulturą popularną a wysoką, zależy od poszczególnego odbiorcy, od jego predyspozycji, gustu, oczekiwań.