Gałąź prawa - definicja, opis, przykłady. Gałęzie prawa w Polsce

Złożoność i wieloaspektowość życia człowieka przekłada się na złożoność prawa funkcjonującego w danym kraju. Prawo jako takie stanowi zespół norm i przepisów prawnych, regulujących rozmaite dziedziny życia człowieka. Gałąź prawa to natomiast element całości systemu prawnego, wyodrębniona wieloletnią tradycją i praktyką prawniczą część norm regulujących określoną dziedzinę życia.

Główny podział prawa na gałęzie sięga tradycją starożytnego Rzymu, bowiem już wtedy wydzielano dwie główne gałęzie: prawo publiczne (służy interesom ogółu obywateli) i prawo prywatne (regulujące prawa osobiste i majątkowe jednostek). Współcześnie podział na gałęzie prawa jest znacznie bardziej szczegółowy.

Możemy wyróżnić kilka najważniejszych gałęzi prawa. Są to: prawo konstytucyjne, prawo karne, prawo administracyjne, prawo cywilne, także prawo międzynarodowe publiczne. Prawo konstytucyjne to ogół norm prawnych, które regulują zasady funkcjonowania państwa – jego ustrój polityczny, społeczny i ekonomiczny, normują relację między poszczególnymi elementami władzy i instytucjami itp. Wskazuje ono także na źródła prawa, jego hierarchię, a ponadto gwarantuje ochronę jednostkowych praw obywatela. Prawo karne natomiast odnosi się do kwestii odpowiedzialności człowieka za popełnienie czynów prawnie zakazanych.

Inna gałąź prawa, jaką stanowi prawo administracyjne, odnosi się do funkcjonowania szeroko pojętej administracji państwowej, a także obowiązków i uprawnień jednostek pozostających pod kontrolą administracji. Warto zaznaczyć, że charakterystyczną cechą tej gałęzi prawa jest możliwość zastosowania przymusu w celu wykonania postanowień prawa administracyjnego.

Prawo cywilne (kolejna wyróżniana gałąź prawa) to natomiast prawo, które normuje stosunki między osobami fizycznymi, między osobami prawnymi, a także między osobami prawnymi i fizycznymi. Interesującą kwestią prawa cywilnego jest to, że reguluje ono stosunki między równorzędnymi podmiotami i wyznaczone są tylko ogólne prawne granice autonomii jednostek.

Przykładem gałęzi prawa jest także prawo międzynarodowe publiczne, które reguluje stosunki zachodzące między państwami, między organizacjami międzynarodowymi lub ponadnarodowymi. Jest to gałąź prawa, która w ostatnich latach rozwija się bardzo dynamicznie. Wiąże się to z zacieśniającymi się więziami wielu krajów (np. w wyniku współpracy ekonomicznej czy politycznej), zwiększającą się rolą wspomnianych organizacji międzynarodowych czy też ponadnarodowych korporacji.