Cisza wyborcza - definicja, charakterystyka

Cisza wyborcza jest terminem, który wchodzi w skład ustroju wyborczego w danym kraju. Jest to okres w czasie, którego nie można dokonywać agitacji na rzecz danego kandydata politycznego. Cisza wyborcza w teorii oznacza oczywiście czas w którym społeczeństwo dokonuje wyboru kandydata i swój zamysł zamienia w podpisany głos. 

Cisza wyborcza obliguje więc do całkowitego zakazu wystąpień publicznych, przemówień i demonstracji na rzecz jakiejś siły politycznej czy jakiegoś konkretnego polityka. 

Cisza wyborcza jest charakterystyczną cechą państw demokratycznych, w których wybory są dosyć istotnym i ważnym elementem. Nie wszystkie jednak kraje stosują tą zasadę, ciszy wyborczej nie ma np. w Stanach Zjednoczonych i w Niemczech. W tych krajach cisza wyborcza została zastąpiona umową dżentelmeńską. Cisza wyborcza przebiega wszędzie - na ulicach, w telewizji, Internecie, radiu i prasie. Jest to całkowita rezygnacja z reklamy politycznej. Istnieje całkowity jej zakaz.

W Polsce cisza wyborcza zaczyna się w dniu który poprzedza wybory, dokładnie o północy. Koniec ciszy przypada zazwyczaj na koniec głosowania.

Polskie prawo przewiduje surowe kary za naruszenie ciszy wyborczej, z reguły są to kary grzywny, którą osoba musi uiścić. Naruszenie ciszy wyborczej to nie tylko agitacja czy namawianie do głosowania na konkretną osobę, to także reklamy i informacje na temat danego kandydata. 

Cisza wyborcza ma swoje dylematy, ponieważ kilka razy ukarano np. taksówkarza, który zapomniał zdjąć ze swojego samochodu plakatu swojego wybranego kandydata. Takie sytuacje podlegają dyskusji, jednakże prawo jest tutaj nieubłagane. Mimo iż plakat kandydata mógł zostać naklejony podczas kampanii, taksówka, która się przemieszcza w danym rejonie może w czasie ciszy wyborczej stanowić niejako formę propagandową. 

Mimo horrendalnych kar jakie nakłada prawo na łamiącego ciszę wyborczą osobę, wielu przyznaje, że taka polityka jest dosyć haniebna. Amerykanie są zdania, że wybory trwają do samego końca, stąd też agitacja odbywa się do samego końca, nawet jeśli ustawa dżentelmeńska przestanie obowiązywać lub też nie każdy się do niej zastosuje. Bardzo często politolodzy zwracają uwagę na to, że przed końcem głosowania, jedno wydarzenie może całkowicie zmienić ostateczny wynik wyborów. Jest to związane z pewnym mechanizmem zachowań, który w teorii polityce jest szczególnie badany. Kandydat, który przegrywa może pod koniec zwyciężyć jeśli jego wyborcy pobiegną do urn zmotywowani jakimś wydarzeniem. 

Cisza wyborcza jest charakterystyczna dla tych ustrojów, które cenią sobie wolność i niezależność polityczną. Różnorodność partii politycznych wpływa na urozmaicenie świata politycznego.