Transformacja gospodarcza w Polsce - charakterystyka

Transformacja gospodarcza w Polsce jest związana ze zmianą ustrojową kraju. Polska po II wojnie światowej znalazła się w strefie wpływów radzieckich i komunistycznych. Komuniści realizowali politykę socjalistyczną, która w gospodarce oznaczała centralne zarządzanie. Główną zasadą ustroju gospodarczego PRL była tzw. własność państwowa. Państwo stało na czele gospodarki i realizowało reformy za pomocą ustaw. Nie istniała własność prywatna, nawet drobni przedsiębiorcy byli uzależnieni od państwa. Państwo i władza ingerowały w każdy sektor gospodarczy. Przedsiębiorcy otrzymywali plan, który zgodnie z postanowieniami władzy zmuszeni byli realizować. Gospodarka centralnie sterowana była nieefektywna, co objawiało się ogromnym kryzysem i buntem społeczeństwa. Przedsiębiorcy nie mogli zarabiać, mieli tylko realizować państwową normę, plan. Nastąpił straszliwy brak podstawowych artykułów - żywności, sprzętu domowego itd. Pojawiła się hiperinflacja czyli w szalonym tempie rosły ceny. Dodatkowym problemem było brak swobód obywatelskich, co utrudniało samorealizację społeczeństwa w swoich zainteresowaniach. 

Wobec tak straszliwej i opłakanej polityki gospodarczej, władze doszły do wniosku, że potrzebne są reformy. Podczas transformacji ustrojowej w 1989 r. i po diametralnej zmianie władzy, nastąpiła chwilowa odwilż, która zaowocowała przemianami gospodarczymi. Rozpoczął się proces reformacji. Ojcem polskich reform gospodarczych był Leszek Balcerowicz, który za sprawą wolnorynkowych reform rozpoczął uzdrawianie polskiej gospodarki. Balcerowicz jako minister finansów przedstawił swój program reform. Plan Balcerowicza wszedł w życie 1 stycznia 1990 r. rozpoczął się proces stabilizacji, opanowanie hiperinflacji, podniesienie oprocentowania kredytów, prywatyzacja i stabilizacja dolara w stosunku do złotego. Ruszyła Giełda Papierów Wartościowych i zaczął rozkręcać się rynek kapitałowy w Polsce. Gospodarka centralnie sterowana została przemianowana na gospodarkę rynkową. Zaczął rozwijać się rynek pracy, poszerzanie kwalifikacji. 

Wprowadzono jednolity kurs złotego, co było niesamowitym sukcesem. Gospodarka w Polsce zaczęła przeżywać odrodzenie, reformy Balcerowicza okazały się trafne i udane. Socjalistyczny model gospodarki nie sprawdził się i doprowadził społeczeństwo na skraj ubóstwa. Jedynym rozwiązaniem było wprowadzenie kapitalistycznych zmian, które w bardzo krótkim czasie mogły przynieść daleko idące zmiany. Sektor prywatny zaczął się niesamowicie rozwijać, powstawać zaczęły przedsiębiorstwa, które nareszcie zaczęły przynosić zyski. Państwo nie wtrącało się do własności prywatnej, PKB (Produkt Krajowy Brutto) rosło. Sukcesem transformacji gospodarczej w Polsce było częściowe umorzenie polskich długów w wysokości ok. 50 miliardów. dolarów.

Transformacja gospodarcza była niezbędna przy zmianie ustrojowej, model socjalistyczny nie przyjął się a kraj uratowała ekonomia rynkowa, w której Balcerowicz widział nadzieję na uzdrowienie gospodarki. Interwencjonizm państwowy istniał nadal ale nie był aż tak radykalny w swych posunięciach. Istotnym elementem był także napływ do Polski zagranicznego kapitału, który zaczął napędzać skostniałą wcześniej polską gospodarkę. Zmiany i reformy gospodarcze przyniosły Polsce chwilowe odbicie się od dna. Społeczeństwo zaczęło zapominać o blisko 50-letniej gospodarce centralnie sterowanej. Kapitalizm wdarł się do Polski i zaoferował nowe warunki działalności, [o których wcześniej nie było nawet mowy] przedsiębiorcom, którzy bardzo chętnie skorzystali z przywilejów i danej przez nowy kapitał szansy.