Ratyfikacja umów międzynarodowych - charakterystyka

Ratyfikacja umów międzynarodowych jest powszechnym prawem, które obowiązuję między cywilizowanymi krajami, które w pakt prawny wchodzą i ustalają jego reguły. Słowo ratyfikacja wywodzi się z języka francuskiego - ratification. 

Ratyfikacja jest aprobatą i przyzwoleniem na udział w umowie międzynarodowej, która zapewnia swobodę działania między państwami w określonym przez prawo procederze. 

Aby ratyfikować umowę międzynarodową niezbędne jest podpisanie dokumentu ratyfikującego, który składany jest u depozytariusza lub po prostu następuje wymiana dokumentów między zainteresowanymi państwami. 

Ratyfikacja ma swoje obwarowania prawne i odbywa się na kilku etapach :

Pierwszym etapem jest złożenie wniosku przez premiera do prezydenta. Wcześniej premier informuje sejm o zamiarze ratyfikacji - jest to tzw. mała ratyfikacja.

Później nastepuje drugi etap w którym prezydent zatwierdza i ratyfikuje wniosek po uprzedniej zgodzie parlamentu. Taką zasadę gwarantuje Konstytucja RP i art. 89, który mówi:

Art. 89. 

1. Ratyfikacja przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli umowa dotyczy:

  1) pokoju, sojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych,

  2) wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji,

  3) członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej,

  4) znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym,

  5) spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga ustawy.

2. O zamiarze przedłożenia Prezydentowi Rzeczypospolitej do ratyfikacji umów międzynarodowych, których ratyfikacja nie wymaga zgody wyrażonej w ustawie, Prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm.

3. Zasady oraz tryb zawierania, ratyfikowania i wypowiadania umów międzynarodowych określa ustawa.

(źródło sejm.gov.pl)

Ratyfikacja najczęściej dotyczy umów związanych z regulacją pewnych spraw pokojowych, wojskowych czy finansowych. Istnieje również ratyfikacja nieco inna, która polega na art. 90 konstytucji mówiący, że 

1. Rzeczpospolita Polska może na podstawie umowy międzynarodowej przekazać organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach.

2. Ustawa wyrażająca zgodę na ratyfikację umowy międzynarodowej, o której mowa w ust. 1, jest uchwalana przez Sejm większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz przez Senat większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.

3. Wyrażenie zgody na ratyfikację takiej umowy może być uchwalone w referendum ogólnokrajowym zgodnie z przepisem art. 125.

4. Uchwałę w sprawie wyboru trybu wyrażenia zgody na ratyfikację podejmuje Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

(źródło - sejm.gov.pl)

Taka ratyfikacja oddaje kompetencje i decyzje organom międzynarodowym, jednak prezydent RP musi wyrazić na to zgodę. 

Zgoda na ratyfikację podejmowana jest przez Sejm i Senat, lub jeśli wymaga tego sytuacja odbywa się za pomocą referendum ogólnopolskim.

Aby ratyfikacja mogła zostać wprowadzona w czym sejm musi większością 2/3 głosów wyrazić poparcie ustawą. I tak jeśli ratyfikacja przechodzi, sejm za pomocą ustawy wprowadza kwestię w życie odnotowując to w Dzienniku Ustaw specjalnym wpisem. 

Ratyfikacja umów międzynarodowych jest dzisiaj jednym z najważniejszych praw, które normują stosunki międzynarodowe i pozwalają na swobodną współpracę krajów, które mogą od siebie wiele się nauczyć i dzięki współpracy rozwijać.