Ustawa a kodeks - porównanie, charakterystyka

Ustawa i kodeks są przykładem aktów prawnych, które regulują i normują pewne kwestie w Polsce.

USTAWA

Ustawa jest jednym z najważniejszych zaraz po konstytucji, aktów prawnych obowiązujących w naszym kraju. Ustawę powołuje sejm, który przekazuje ją do senatu i w ostatecznym rozrachunku ustawa wchodzi w życie po zapisaniu w dzienniku urzędowym.

Ustawa ma charakter pisany i na mocy prawa reguluje poruszaną kwestię. Treścią ustawy     może być niemalże wszystko i każdy problem społeczny.  W Polsce jak i w innych państwach demokratycznych ustawa pełni zasadniczą rolę i jest gwarantem, fundamentem prawnego funkcjonowania państwa. Ustawy są jednym z najpopularniejszych aktów prawnych na świecie. 

KODEKS

Słowo kodeks wywodzi się z języka łacińskiego i oznacza - księgę, spis, zbiór.

Kodeks jest aktem normatywnym, który zawiera pewien zbiór usystematyzowanych praw i przepisów. W Polsce kodeksy są wydawane w postaci ustawy. Niektóre kodeksy wydaje się w tzw. rozporządzeniu z mocą ustawy. Kodeks podobnie jak ustawa ma mniej więcej taki sam charakter prawny. Chociaż są przypadki gdzie kodeks ma wyższą rangę od ustawy i jego pozycja ma zdecydowanie większa moc prawną. 

Kodeks jest zbiorem pewnych praw, które regulują problemy i rozwiązują dylematy społeczne czy też polityczne na drodze regulacji prawnej, ustawa może mieć charakter wyższy lub niższy od kodeksu, w zależności od charakteru państwowej działalności. Kodeks ma charakter pisany czasem też nie, ale pisany jest najczęściej spotykany. W kodeksie przepisy lub regulacje stanowią usystematyzowany ciąg logicznych twierdzeń i zasad.

Kodeks działa też w użyciu potocznym, bardzo często mówi się o kodeksie drogowym, który jest prawem o ruchu drogowym.

Wyróżniamy dwa rodzaje kodeksów - materialne i proceduralne

Do materialnych należeć będą np. kodeks cywilny, kodeks karny, kodeks pracy itd.

Do proceduralnych należą  - Kodeks postępowania cywilnego, kodeks postepowania kranego itd.

Historia kodeksu jest bardzo stara, pierwsze kodeksy pojawiły się już w starożytności np. kodeks Hammurabiego. Inne znane kodeksy - kodeks Justyniana, Kodeks Napoleona itd. 

Kodeks w powszechnym uzyciu funkcjonuje również jako zbiór zasad postępowania np. kodeks etyczny, którym kieruje się dana osoba.

Kodeks oraz ustawa są częścią prawa konstytucyjnego i demokratycznego. Oba pojęcia dotyczą regulacji i norm obowiązujących w danej kwestii.