System prawny w Polsce - charakterystyka

System prawny w Polsce działa wedle starego, sprawdzonego modelu, który obowiązuje w większości cywilizowanych krajów. Jest oparty na tzw. trójpodziale władzy. Władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza. 

Władze ustawodawczą pełni w Polsce parlament, który składa się sejmu i senatu. 

Udział w parlamencie biorą posłowie, wybierani w wyborach. Posłowie zrzeszeni są w określonych partiach politycznych, mogą być też posłowie niezależni, czyli niezrzeszeni w żadnych ugrupowaniach politycznych. Posłowie biorą udział w obradach sejmowych i przygotowują projekty uchwał i ustaw. Prace parlamentu nadzorowane są przez Marszałka Sejmu, Prezydium Sejmu i Senatu oraz Konwent Seniorów.

Władze wykonawczą stanowi polski rząd, Rada Ministrów na czele, której stoi premier. Rząd składa się z szefów poszczególnych resortów - ministrów, którzy odpowiedzialni są za swój sektor. Premier tworzy sobie gabinet, może łączyć i likwidować resorty wedle swoich kompetencji. Składa rządu jest przedstawiany przez premiera i akceptowany przez prezydenta. Rząd czyli Rada Ministrów kieruje polityką państwa, realizuje uchwały i ustawy, wydaje rozporządzenia i dekrety. Zajmuje się Skarbem Państwa i uchwala projekty budżetu. Rząd odpowiada przed Sejmem za swoje posunięcia. W razie popełnienia błędu rząd i ministrowie mogą zostać postawieni przez Trybunałem Stanu. 

Rząd ma również swoich przedstawicieli na terenie całego kraju, którymi są wojewodowie oraz urzędnicy, którzy pracują w urzędach.

Warto dodać, że prezydent ma również prawo inicjatywy ustawodawczej, chociaż niechętnie z niej korzysta. Obowiązki prezydenta określa Konstytucja RP. Prezydent jest głową państwa i najwyższym urzędem w kraju. Stoi na czele władzy wykonawczej. Prezydent zarządza wybory do Sejmu i Senatu, może skraca również kadencję. Może wprowadzić referendum i zarządzić głosowanie w jakiejś kwestii. Prezydent powołuje Radę Ministrów, ma wpływ na tworzenie prawa i ustaw. Prezydent jest zwierzchnikiem sił zbrojnych. 

Władzę sądowniczą stanowią polskie sądy, które z definicji są niezawisłe. Na czele sądownictwa stoi Sąd Najwyższy i Trybunał Stanu oraz Trybunał Konstytucyjny. 

Sąd Najwyższy sprawdza czy prawo jest zgodne i czy działa należycie, rozstrzyga spory prawne i opiniuje ustawy. 

Sąd Najwyższy to sąd o charakterze kasacyjnym czyli odnosi się do skarg i kasacji od orzeczeń wynikających z II instancji.

Sąd Najwyższy składa się z sędziów, którzy mianowani są przez prezydenta RP. 

Wedle ściśle opracowanego wniosku. Sąd Najwyższy ma także swojego prezesa, który wybierany jest na 6 lat. 

Innym istotnym elementem jest Trybunał Konstytucyjny, który rozstrzyga kwestie dotyczące działania instytucji państwowych zgodnie z konstytucją. W jego skład wchodzi 15 osób wybieranych na 9 lat. 

Kolejny jest Trybunał Stanu, rozstrzyga spory dotyczące konkretnych osób, które pełnią ważne funkcje państwowe np. premier, minister, prezydent itd. 

Trybunał Stanu może usunąć osobę jeśli uzna, że dopuściła się ona zdrady lub naraziła kraj na zagrożenie.

Polski system prawny jest stosunkowo podobny do innych systemów krajów europejskich, wywodzi się z jednej szkoły Monteskiuszowskiej.