Prawo - Działania prawne - definicja, opis, przykłady

Pojęcie prawa jest terminem, który można rozpatrywać w dwóch podstawowych ujęciach: podmiotowym i przedmiotowym. Prawo w ujęciu podmiotowym to zespół uprawnień, jakie przysługują określonej jednostce z tytułu spełnienia określonych warunków (przykładem może być zbiór praw człowieka). Prawo w ujęciu przedmiotowym jest natomiast zbiorem pewnych norm postępowania, które wynikają z działalności państwa i konieczności utrzymania porządku społecznego. Prawo w państwach demokratycznych (w systemie kontynentalnym) jest uchwalane przez władzę ustawodawczą. Sankcja za złamanie określonej normy prawnej również pochodzi ze strony państwa.

Z pojęciem prawa wiąże się termin tzw. działań prawnych, czyli czynności, które są wykonywane z zamiarem wywołania określonych skutków prawnych. Działania prawne są podgrupą szerszego zbioru faktów prawnych, czyli zespołu warunków i okoliczności, jakie owocują zmianą, powstaniem lub zanikiem skutków prawnych. Spośród faktów prawnych wyróżnić możemy zdarzenia prawne i zachowania prawne. Zdarzenia to wszelkie sytuacje powstałe niezależnie od woli człowieka: wypadki, kataklizmy i inne. Zachowania prawne to natomiast grupa czynności, które zachodzą zależnie od woli człowieka. Spośród nich wyróżniamy zaniechania, czyli dobrowolne powstrzymanie się od działania, a także – właśnie – działania prawne, które wyróżniają się podjęciem przez jednostkę pewnej aktywności wobec świata zewnętrznego (innych ludzi, instytucji) – ma ona na celu wpływ na stosunki prawne.

Przykładami działań prawnych jest zawarcie związku małżeńskiego (zmienia się wtedy stan cywilny obojga małżonków), rozwód (również następuje zmiana stanu cywilnego, a co więcej, zmianom ulegają dotychczas posiadane prawa, które wynikały z małżeństwa).

Warto zaznaczyć, że działaniami prawnymi nie są wyłącznie działania podejmowane przez osobę fizyczną, ale także przez osoby prawne – rozmaite instytucje, organizacje, itp. Jedynym warunkiem jest podejmowanie aktywności z intencją wywołania określonych skutków prawnych. Wydanie decyzji administracyjnej konstytutywnej przez daną instytucję również jest przykładem działania prawnego; choć wydanie aktu administracyjnego deklaratoryjnego, już nie jest działaniem prawnym, bo sam akt nie tworzy/zmienia stosunku prawnego, ale jedynie potwierdza jego istnienie.