Państwo - geneza państwa - charakterystyka

Państwo to termin polityczny odnoszący się do organizacji społecznej charakteryzującej się suwerennością, posiadający rozbudowany system instytucji, uprawniony do stosowania przymusu. Państwo zajmuje określone terytorium skupiające się w ściśle wyznaczonych granicach. Państwo odpowiada za organizację i koordynację dużej grupy społecznej nazywanej obywatelami. 

Z punktu widzenia prawa, by można było mówić o państwie, konieczne jest spełnienie określonych warunków. Twór taki musi składać się z konkretnych obywateli oraz posiadać suwerenną władzę. Zajmuje również określone terytorium. Dodatkowo musi posiadać zdolność pozwalającą na wchodzenie w stosunki prawne z innymi państwami na mocy relacji międzynarodowych. 

Istnieje kilka teorii powstania państwa. Poniżej omówione zostaną najpopularniejsze. Teoria psychologiczna Leona Petrażyckiego głosi, iż państwo powstało jako najlepsza forma zabezpieczenia potrzeb psychicznych, głównie bezpieczeństwa. Teoria teistyczna zakłada przekazanie przez Boga władzy ludziom i konieczność podziału społeczeństwa na rządzonych i rządzących. Inną, bardzo znaną teorią jest koncepcja umowy społecznej. Opowiadali się za nią między innymi Thomas Hobbes oraz Jean Jacques Rousseau. Zgodnie z nią państwo powstało na mocy umowy zawartej miedzy ludźmi i to właśnie naród stanowi w nim najwyższą władzę. 

Ludwik Gumplowicz stworzył teorię podboju oraz przemocy zakładającą powstanie państwa jako wyniku podboju słabszych ludów przez ludy silniejsze. Nauka społeczna kościoła katolickiego postuluje, iż państwo powstało w celu poprawy jakości życia ludzi i istniało w ich świadomości od zawsze. Teoria patriarchalna utożsamia państwo z rodziną. Zgodnie z nią monarcha jest odpowiednikiem głowy rodziny, czyli ojca. Natomiast teoria marksistowska widzi państwo jako twór istniejący jedynie w społeczeństwach klasowych i ma na celu ochronę klas lepiej sytuowanych, rządzących przed klasami im podporządkowanymi. Koncepcję tą przypisuje się Karolowi Marksowi oraz Fryderykowi Engelsowi. 

Państwo można poddać rożnym klasyfikacjom. Ze względu na ustrój można podzielić je na monarchię, republikę bądź (wedle innego podziału) dyrektoriat, parlamentaryzm, system prezydencki lub semiprezydencki. Kryterium struktury terytorialnej wydziela państwo unitarne (jednolite) oraz złożone. Natomiast zgodnie z reżimem politycznym można dokonać podziału na państwa demokratyczne, autorytarne lub unitarne. 

Państwo posiada swoje własne symbole, którymi są przede wszystkim flaga oraz hymn. Innymi znakami odróżniającymi państwo od innych jest herb państwa, pieczęć, a także dewiza.