Bałkanizacja - co to jest bałkanizacja? Definicja, opis, przykłady. Podział terytorialny państwa

Mianem bałkanizacji określa się sytuację, w której pozornie zwarty region, terytorium rozbija się na mniejsze, często spierające się ze sobą, słabsze jednostki.

Zjawisko bałkanizacji najczęściej występuje na terenie krajów wielonarodowych lub wielowyznaniowych, w których na porządku dziennym są konflikty.

Etymologia tego określenia związana jest z Półwyspem Bałkańskim. Początkowo odnosił się do wydarzeń I wojny światowej i związanych z nią podziałów terytorium Półwyspu na mniejsze państwa narodowe, będące wcześniej we władaniu Habsburgów lub wchodzące w skład imperium osmańskiego. Popularność tego terminu ponownie wzrosła w czasie rozpadu Jugosławii (jugosłowiańska wojna domowa).

Bałkanizację odnosi się często do wydarzeń związanych z rozpadem Związku Radzieckiego. W wyniku podziału wyodrębniła się część byłych republik, jak na przykład Litwa, Łotwa, Estonia, Białoruś czy Ukraina. Rosja także aktualnie boryka się z problemami ruchów separacyjnych. Jednym z takim przykładów jest problem związany z Czeczenią która aktualnie ma status autonomicznej republiki Federacji Rosyjskiej.

Bałkanizacja ma wydźwięk negatywny. W wyniku rozpadu powstają bowiem państwa słabsze, często o sprzecznych interesach. Dochodzi do wielu konfliktów na tle gospodarczym, politycznym czy religijnym. Postępujący proces bałkanizacji jest trudny do zahamowania. Obserwuje się zjawisko, w którym coraz mniejsze grupy etniczne czy narodowe domagają się niezależności politycznej.

Podział większego terytorium powoduje sporą niestabilność polityczną. Zazwyczaj zjawisku temu towarzyszą wojny domowe, ruchy narodowo-wyzwoleńcze itp.

Termin bałkanizacja często używany jest również jako przenośnia w odniesieniu do sprzeciwu wobec władzy centralnej.