Baskowie - historia, pochodzenie, charakterystyka. Konflikt baskijski

Baskowie to naród zamieszkujący tereny Hiszpanii, na granicy z Francją w okolicach Zatoki Biskajskiej. Baskowie obecnie liczą ok. 10 milionów, mniej więcej 2 miliony żyje w dzisiejszej Hiszpanii, reszta we Francji i na emigracji. Kraj Basków sięga czasów starożytnych. Baskowie zamieszkiwali tereny Hiszpanii, jednak stanowili całkowicie odmienną grupę etniczną.

Baskowie uniknęli asymilacji z Hiszpanami i zachowali swoją odrębność kulturową. Od początku byli niezależni i samowystarczalni. Kraj Basków był pod władzą Rzymu aż do V w. n.e. po upadku imperium losy kraju Basków były różne, stawiali oni opór najeźdźcom i atakującym ich sąsiadującym ludom. W XI w. kraj Basków został wcielony do Kastylii. Od tego momentu rozpoczął się problem odrębności narodowej Basków. Najpierw Baskowie tworzyli księstwo Baskonii, potem przekształcone zostało w Królestwo Nawarry i złączone unią z królestwem Kastylii.

Hiszpania rozpoczęła proces, w którym próbowała złamać wolność Basków i ich niezależność. Kraj Basków za czasów hiszpańskiego króla Filipa V zaczął przeżywać trudności. W 1792 r. część kraju Basków została zagarnięta przez Francuzów, a reszta została włączona do Hiszpanii. Baskowie zaczęli popierać ruch karlistów w Hiszpanii. W XIX w. Baskowie otwarcie zaczęli walczyć o niezależność. W 1931 r. upadła monarchia hiszpańska, a w 1936 r. Baskowie uzyskali autonomię oraz prawo do odrębności.

Podczas wojny domowej Baskowie poparli Front Ludowy, socjalistyczny, przeciwko generałowi Franco. 26 kwietnia 1937 r. kraj Basków został zdobyty przez wojska Franco. Po swoim spektakularnym zwycięstwie Franco ostatecznie przywrócił dawny ład i rozprawił się z buntowniczymi Baskami. Rozstrzelano wówczas ok. 60 tys. ludzi. Punkt zwrotny w dziejach Basków następuje w 1956 r. powstaje wówczas organizacja i partia o nazwie ETA – Euskadi Ta Askatasuna (Kraj Basków i Wolność) wyrosła na gruncie antyfrankistowskiej ideologii. ETA rozpoczęła walkę o wyłączenie kraju Basków z Hiszpanii.

Zażądano autonomii. ETA otwarcie przedstawiła swój program i prosiła o akceptację. Napięcie, jakie powstało podczas tego okresu, sprawiło, że ETA sięgnęła po bardziej radykalne metody. ETA rozpoczęła organizację wojny partyzanckiej i terrorystycznej. Działalność ETA wzmocniła się w latach 60-tych. Częstotliwość ataków terrorystycznych zaczęła rosnąć, z obawy przed zamachami rząd hiszpański zaczął uginać się pod żądaniami separatystów z ETA. W międzyczasie reżim Franco zaczął słabnąć.

Po śmierci Franco powróciła monarchia, a kraj Basków otrzymał chwilową autonomię. W 1980 r. uzyskał nawet własny parlament i rząd. Niestety nie zmieniło to oblicza ETA, które nadal dokonywało zamachów. ETA została uznana za organizację terrorystyczną i zbrodniczą. Obecnie kraj Basków cieszy jest region autonomiczny.

Niestety całkowite oderwanie póki co nie jest możliwe, Baskonia cieszy się autonomią i nic nie wskazuje, by miało to ulec zmianie. Zamachy ETA zostały otwarcie potępione przez opinię publiczną i nie przysporzyły popularności Baskom, a raczej tylko ich kompromitowały. Wyszła też na jaw współpraca ETA z organizacją IRA i innymi organizacjami terrorystycznymi, takimi jak Czerwone Brygady czy OWP.