Afrika Korps - Korpus Afrykański - powstania i działania

Kampanie prowadzone przez wojska włoskie pod dowództwem marszałka Rudolfo Grazianiego przeciwko Brytyjczykom w Afryce Północnej zakończyły się zupełną ich klęską. W obliczu kolejnych porażek jakich doznawali sojusznicy Rzeszy w Libii i Egipcie, dowództwo niemieckie zdecydowało się na wysłanie na tamtejszy front posiłków w postaci niemieckiego Korpusu Ekspedycyjnego, składającego się z 5. Lekkiej Dywizji Piechoty i 15. Dywizji Pancernej. Dowództwo nad przybyłymi 12 lutego 1941 r. do Tunezji oddziałami niemieckimi objął gen. Erwin Rommel, który w niedługim czasie zdobył sobie w oczach aliantów przydomek „Lis Pustyni”.

Początkowo Niemcy mieli jedynie wesprzeć działania włoskich wojsk zmotoryzowanych w walce z aliantami działając ich dowództwem, ale już sześć dni po przybyciu do Afryki – 18 lutego, osobistym rozkazem Adolfa Hitlera utworzone z nich zostały niezależne oddziały pod nazwą Deutsches Afrikakorps (DAK), podporządkowane jedynie Oberkommando des Heeres, czyli naczelnemu dowództwu niemieckich wojsk lądowych w Berlinie.

W pierwszych miesiącach swojego pobytu w Afryce, DAK wyparły aliantów z niemal całej Cyrenajki oraz odniosły szereg zwycięstw walcząc na terenie brytyjskiego Egiptu. W sierpniu 1941 r. DAK stały się już częścią większej niemieckiej armii pancernej działającej na froncie afrykańskim, Panzergruppe Afrika, ale o sukcesy w walce było już co raz ciężej w obliczu problemów z aprowizacją i zaopatrzeniem. Posiadający przewagę liczebną oraz kontrolujący przestrzeń powietrzną alianci, przeszli w listopadzie 1941 r. do ofensywy, która zmusiła wojska niemieckie do wycofania się na linię Benghazi.

Kontrnatarcie Afrika Korps, możliwe dzięki dostawie ciężkiego sprzętu oraz ludzi, zakończyło się również sukcesem. W czerwcu 1942 r. zdobyty został, pospiesznie opuszczony przez Brytyjczyków - Tobruk, w którym w ręce niemieckie dostały się pokaźne zapasy broni oraz amunicji, których nie zdążyli zniszczyć obrońcy. Długotrwałe i zacięte walki o El Alamein zakończyły się w październiku 1942 r. ostatecznym zwycięstwem aliantów, którzy dzięki niemu rozpoczęli systematyczne wypieranie resztek niemieckiej armii z Afryki Północnej. Ostatnim bastionem państw Osi została Tunezja, która opierała się zmasowanej alianckiej ofensywie pod kryptonimem „Vulcan”, aż do wiosny 1943 r. Tam właśnie miało miejsce ostatnie wielkie natarcie oddziałów DAK – bitwa na przełęczy Kasserine, zakończona nieudaną próbą przerwania linii frontu przez wojska niemieckie.

Pozostałości wojsk państw Osi skapitulowały ostatecznie w dniu 13 maja 1943 r. Do niewoli dostało się wówczas ponad 250 tys. żołnierzy niemieckich i włoskich. Afryka była pierwszym historycznym frontem w czasie II wojny światowej, na którym całkowitą porażkę ponieśli Niemcy.