Mieszczaństwo, miasta polskie w średniowieczu - przekształcenia sytuacji prawnej i społeczno-gospodarczej

Za czasów pierwszych Piastów w Polsce było około 20 grodów, w których dominowały budowle kamienne i drewniane. Za sprawą postępu, jaki dokonywał się w dziedzinie gospodarki – głównie rolnictwa, na ziemiach polskich rozpoczął się w XII wieku proces osadniczy, który zorganizował zakładanie miast i wsi na nowych zasadach. Było to konieczne, gdyż rozwój handlu powodował napływ ludności z terenów sąsiednich.

Już w wieku XII Polska pokryła się dosyć gęstą siecią osad targowych powiązanych nierzadko z handlem dalekosiężnym. Coraz częściej do osad przybywali rzemieślnicy, wobec których stosowano tzw. prawo gości – podlegali księciu i wójtowi. Spod działania miejscowego prawa wyjęci byli również osadnicy z krajów ościennych: Niemcy, Węgrzy czy Czesi. Rozrastające się miasto nie było więc jednolicie zorganizowane prawnie. Zmieniło się to dopiero wraz z przywilejami lokacyjnymi. Pierwsze akty nadania nowego statusu miastu i jego mieszkańcom miały miejsce na Śląsku.

Dopiero w połowie XIII wieku największe polskie miasta tj. Wrocław, Kraków, Poznań, otrzymały przywileje wzorowane na prawie magdeburskim. Lokacją zajmował się zasadźca, który inwestował swoje kapitały i...