Francja Napoleona - reforma sądowa (1800)

Przejęcie władzy przez Napoleona w roku 1799 uspokoiło nieco niepewne nastroje społeczne wywołaniem niepopularnymi rządami Dyrektoriatu. Jednak bez szeregu reform poprawiających ogólną sytuację w kraju oraz zwiększających jego kontrolę nad społeczeństwem władza Napoleona mogła okazać się krucha.

Po uporządkowaniu sfery finansowej oraz poprawieniu kondycji gospodarki a w szczególności rolnictwa nowy pierwszy konsul zabrał się od razu za reformy zmierzające do poprawy bezpieczeństwa wewnętrznego rewolucyjnej Francji. W tym celu zorganizował on państwo niemal na wzór armii, tzn. urzędnicy, których zresztą mianował osobiście, tak ja oficerowie musieli być zdyscyplinowani a zakres ich kompetencji dokładnie określony. Ściśle powiązana ze zmianami w administracji była również reforma sądowa z dnia 18 marca 1800 r. mająca na celu usprawnienie funkcjonowania i zwiększenie skuteczności sądów, niezbędnych do opanowania postępującej w kraju anarchii oraz ukrócenie wszechobecnej w sądownictwie korupcji. Podstawowa zasada rozdziału kompetencji władzy wykonawczej i sądowniczej została jednak zachowana.

Reforma zakładała zorganizowanie sprawnej, dostosowanej do administracji sieci sądów, która w stosunkowo krótkim czasie pozwoliłyby znacznie zwiększyć bezpieczeństwo na francuskich ulicach. Sądami pierwszej instancji stały się trybunały powiatowe a oprócz nich istniało również 29 trybunałów apelacyjnych, które funkcjonowały na zasadzie parlamentu - obie instancje uzyskały kompetencje sądów do spraw poprawczych . Najważniejszą innowacją wprowadzoną przez Napoleona było zniesienie zasady obieralności sędziów, którzy od tej pory byli mianowani osobiście przez pierwszego konsula. Sędziowie stali się również nieusuwalni oraz niezależni w podejmowaniu swoich decyzji. Wszyscy pracujący w sądownictwie stali się urzędnikami państwowymi a ich awanse i zarobki zależało odtąd tylko i wyłącznie od państwa, czyli de facto od pierwszego konsula, którym był Napoleon.

Reforma sądowa przeprowadzona przez Napoleona w roku 1800 bardzo usprawniła funkcjonowanie na nowo organizowanego państwa francuskiego oraz znaczący przyczyniła się do zwiększenia wewnętrznego. Po raz pierwszy w historii całość sądownictwa w kraju znalazła się w ramach jednolitego sądownictwa powszechnego.