Bitwa pod Stalingradem - bitwa stalingradzka

Po przegranej bitwie pod Moskwą Hitler osobiście objął dowództwo wojsk lądowych i podjął przygotowania do kampanii wiosennej. Jego celem było odcięcie Rosji od zaopatrzenia dostarczanego przez północny Atlantyk, zdobycie obszarów roponośnych, oraz okrążenie Moskwy od południowego wschodu. Aby osiągnąć zamierzenie, główne siły zostały skoncentrowane na linii Woroneż - Rostow - Stalingrad - Kaukaz. 

W maju 1942 armia niemiecka liczyła 6,2 mln ludzi w tym również sojuszników m. in. z Finlandii, Rumunii, Węgier i Włoch. Pojawili się też ochotnicy z Danii, Hiszpanii i Francji. W sumie na front ruszyły 232 dywizje i 20 brygad. Armia hitlerowska miała do dyspozycji 3000 czołgów i dział pancernych, 3400 samolotów oraz 43 tys. dział i moździerzy. W tym czasie ZSRR dysponowało armią liczącą 5, 5 mln ludzi, 4 tys. Czołgów, 3,1 tys. samolotów, 4,3 tys. dział i moździerzy. Ponadto Stalin w odwodach miał do dyspozycji dwie armie zapasowe. Wiosną 1942 Stalin odsunął od kierowania armią starą gwardię w osobach Woroszyłowa, Kulikowa i Buddionego, a postanowił na młodszych dowódców- Żukowa, Wasilewskiego, Szczerbakowa. Mieli być bardziej operatywni i funkcjonalni od poprzedników.

W kwietniu Armia Czerwona spróbowała bezskutecznie odbić Krym, który w maju został zdobyty w całości przez Niemców. Następnie armia niemiecka zdobyła broniącą się od października 1941 twierdzę Sewastopol. 28 czerwca Niemcy przystąpili do głównego uderzenia. Część wojsk niemieckich ruszyła w stronę Kaukazu, po drodze opanowując Majkop, Krasnodar oraz Noworyjsk. Jednak w listopadzie Rosjanie powstrzymali Niemców na froncie kaukaskim. Natomiast druga część oddziałów nazistowskich maszerowała pod Stalingrad. 6 lipca zdobyty został Woroneż, 25 lipca opanowany został Rostow, a 23 sierpnia armia gen. Friedricha Paulusa dotarła do Wołgi w rejonie Stalingradu.

Walki o sforsowanie Wołgi trwały kilka miesięcy i nie przyniosły oczekiwanego rezultatu. Do tego czasu Rosjanom udało się uzyskać sporą ilość czołgów, samolotów i dział, które miały wspierać obronę miasta. Broń była dostarczana m. in. z USA i Anglii. Mając nowe oddziały Stalin postanowił okrążyć wojska niemieckie i doszczętnie je zniszczyć. 19 listopada wojska radzieckie przełamały front niemiecki na stepach naddońskich. Posiłki niemieckie były skutecznie odpychane przez Armię Czerwoną. W rezultacie wojska niemieckie zamknięte w „kotle stalingradzkim” zostały zniszczone, a resztki skapitulowały 23 lutego 1943.

W okresie bitwy pod Stalingradem rozbito 5 armii w tym 2 niemieckie, 2 rumuńskie i 1 włoską. W ogólnym rozrachunku zniszczonych zostało 3500 czołgów i dział pancernych, 3 tys. samolotów, 75 tys. samochodów. Zginęło około 140 tys. ludzi, 91 tys. dostało się do niewoli, w tym 24 generałów (m. in. Gen. F. Paulus).

Bitwa pod Stalingradem była dla Niemiec ogromną klęską. Armia Hitlerowska nie miała rezerw, aby uzupełnić poniesione straty. Oprócz istotnych strategicznych skutków, batalia stalingradzka miała ogromny wpływ na morale żołnierzy. Wiara Niemców w Hitlera załamała się. Oprócz żołnierzy, wiarę w zwycięstwo Hitlera stracili również jego sojusznicy, na których nie miał już takiego wpływu jak wcześniej. Ribbentrop wysunął propozycję zawarcia kompromisowego pokoju. Propozycję popierał Mussolini, ale Hitler ją odrzucił.

Bitwa pod Stalingradem była początkiem końca armii niemieckiej. Batalia ta nie zakończyła wojny, ale na pewno miała ogromny wpływ na dalszy jej przebieg.