Bitwa pod Dunkierką 1940 r - przebieg i skutki

Niemcy atakując swojego zachodniego sąsiada w maju 1940 r. złamały podpisany w 1925 r. układ z Locarno, dotyczący nienaruszalności granic. Atak zakończył okres tzw. dziwnej wojny, czyli faktycznie braku reakcji zbrojnej ze strony mocarstw zachodnich, mimo wypowiedzenia Niemcom wojny na początku września 1939 r. Kiedy hitlerowskie uderzenie na Francję było już praktycznie przesądzone, z pomocą sojusznikom pospieszyła Wielka Brytania, która oddelegowała na kontynent tzw. Korpus Ekspedycyjny.

Szybka realizacja blitzkriegu przez wojska niemieckie zepchnęła aliantów do głębokiej defensywy. Grupa Armii B Wermachtu po ponad dwóch tygodniach walk, opanowała całe terytorium Belgii i Holandii i znalazła się w północnej Francji. Broniące granicy z Belgią wojska francuskie znalazły się w bardzo niekomfortowej sytuacji strategicznej, gdyż równocześnie od południa zagrażały im niemieckie wojska pancerne pod dowództwem gen. Guderiana, które przełamały linię frontu w Lesie Ardeńskim. Groźba zupełnego otoczenia przez wrogie armie oraz odcięcia od głównych sił alianckich, zgrupowanych na Linii Maginota, zadecydowały o wydaniu przez dowództwo połączonych sił alianckich rozkazu o przeprowadzeniu pospiesznej ewakuacji żołnierzy na drugą stronę Kanału La Manche. Operację tę pod kryptonimem „Dynamo” przeprowadzić miały okręty angielskie (Royal Navy) wspierane przez transportową flotę francuską oraz przejęte przez anglików po kapitulacji statki holenderskie.

Masowa ewakuacja rozpoczęła się w dniu 27 maja i trwała do 4 czerwca 1940 r. Towarzyszyły jej regularne, siejące wielkie spustoszenie naloty samolotów Luftwaffe, których Hitler zdecydował się użyć, oszczędzając tym samym swoje oddziały pancerne, które jak przewidywał, mogą się bardziej przydać w dalszej fazie wojny. Jednak w pierwszych dniach operacji „Dynamo” z powodu gęstej mgły, nękanie odpływających z francuskich plaż aliantów nie było możliwe. Pierwotnie ewakuacja miała dotyczyć tylko żołnierzy brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego, ale dzięki interwencji premiera Churchilla zostały nią także objęte resztki armii francuskiej. Działania sprzymierzonych flot w obrębie Kanału La Manche osłaniali specjalnie do tego celu wyznaczeni żołnierze francuski, którzy wiązali niemieckie wojska  lądowe w okolicach miasta Dunkierka. Większość spośród nich, czyli około 40 tys. dostała się w ręce nieprzyjaciela bądź zginęła, ale dzięki ich ofiarności możliwa była sprawna ewakuacja prawie 400 tys. żołnierzy angielskich i francuskich, którzy przetransportowani zostali do wybrzeża angielskiego.

Operacja „Dynamo” nie zakończyła się jednak pełnym sukcesem, ponieważ alianci na plażach Dunkierki zmuszeni byli pozostawić cały swój ciężki sprzęt, czyli ogromną ilość dział, czołgów, samochodów transportowych, broni oraz amunicji, które stały się łatwym łupem dla żołnierzy niemieckich. Zniszczeniu uległo również około 300 okrętów alianckich różnego typu – większość w wyniku bombardowań Luftwaffe.

Po zakończeniu ewakuacji w dniu 4 czerwca 1940 r. Churchill stanowczo zaznaczył, że częściowego powodzenia operacji „Dynamo” nie można poczytywać jako sukces, bowiem wojen nie wygrywa się sprawnymi ewakuacjami, ale zwycięstwami w boju. Jednak zapobiegnięcie prawdopodobnemu unicestwieniu alianckich wojsk na północy Francji nie pozostało bez znaczenia dla dalszych losów wojny z hitlerowcami.