Zygmunt August - panowanie

Zygmunt August urodził się w 1520 r., a zmarł w 1572. Ostatni władca z dynastii Jagiellonów był synem Zygmunta Starego i Bony Sforzy, Wielkim Księciem Litewskim i od 1529 roku królem Polski. Rzeczywiste rządy objął jednak dopiero w 1548.

Początki panowania Zygmunta Augusta były trudne, gdyż objął on rządy w czasie, kiedy silną pozycję miała niechętna mu opozycja, na walkę z którą musiał poświęcić pierwsze lata rządów. Powodem niechęci magnaterii i szlachty był sposób, w jaki Zygmunt August został wybrany na króla, a stało się to jeszcze za czasów życia ojca. Dodatkowo konflikt zaogniło małżeństwo władcy z Barbarą Radziwiłłówną.

Król rządził zgodnie z założeniami senatu i na tym generalnie opierała się jego polityka. Pod naciskiem szlachty, która domagała się egzekucji praw i dóbr, król zaczął interesować się sprawami unii z Litwą i kwestiami wewnętrznymi. Potrzebując szlachty, by rozpocząć walkę w sprawie Inflant, król musiał pójść na duże ustępstwa, ustalono też wiele ważnych reform. W latach 1562-63 uchwalono egzekucję dóbr królewskich na sejmie w Piotrkowie, w 1563 r. dopuszczono brandenburskich Hohenzollernów do prawa dziedziczenia w Prusach Książęcych, a w 1568 r. powołano Komisję Morską i urząd do spraw floty wojennej. Ponadto, w 1569 r. zawarto tzw. unię lubelską i zniesiono odrębność Prus Królewskich. Król porozumiał się ze szlachtą i dzięki temu mógł skupić się na polityce zagranicznej. Oprócz zręcznej sekularyzacji Prus, rozpoczął w 1563 r. wojnę o Inflanty, tzw. wojnę siedmioletnią, zakończoną w 1570 r. Wielu historyków uważa, że błędem Zygmunta Augusta było dopuszczenie Hohenzollernów do prawa dziedziczenia w Prusach Książęcych, co później zaowocowało odłączeniem się tych terenów od Rzeczypospolitej. Ważnym wydarzeniem było również przyjęcie przez niego w 1564 r. uchwały soboru trydenckiego, który uderzał w reformacyjnej ruchy religijne. Król poparł wprawdzie katolicyzm, ale w kraju zachowano zasadę tolerancji i poszanowania wyznania. Zygmunt August rozpoczął  także budowę floty morskiej i w 1568 r. powołał Komisję Morską.

Zygmunt August zmarł bezpotomnie, przyczyniając się do wygaśnięcia dynastii Jagiellonów. Niemniej jednak, Polska za jego panowania była jednym z najsilniejszych i najlepiej rozwiniętych krajów ówczesnej Europy.