Wojny polsko-tureckie w 2. połowie XVII w. - opis i bilans

W drugiej połowie XVII w. Turcy znaleźli się pod panowaniem wezyrów, którzy dążyli do wzrostu znaczenia Turcji na arenie międzynarodowej. Powodem kolejnej wojny polsko-tureckiej w II poł. XVII wieku był konflikt o Ukrainę. Rozejm andruszowski w 1667 r. dzielił Ukrainę na dwie części – prawobrzeżną i lewobrzeżną.

Niezadowoleni Kozacy uznawali władzę sułtana w tych rejonach. W 1672 r. wojska tureckie ruszyły na Polskę, co zapoczątkowało blisko trzydziestoletnie okres wojen. Pierwsze zwycięstwa Turcy odnieśli pod Ładyżynem, następnie ruszyli na Kamieniec Podolski. Polska wówczas rządzona była przez nieudolnego Michała Korybuta Wiśniowieckiego, który nie potrafił zorganizować zbrojnej przeciwwagi dla Turcji. Kamieniec Podolski skapitulował, Turcy zaczęli oblegać Lwów, w międzyczasie Tatarzy zaczęli grabić polskie ziemie.

16 października 1672 r. Polska podpisała upokarzający traktat w Buczaczu, przyznając Turkom Podole i Ukrainę Prawobrzeżną a także musiała płacić haracz. Sejm nie uznał tego traktatu ale nałożył ogromne podatki na wojsko, komendę nad armią oddano Janowi III Sobieskiemu. W 1673 r. Sobieski odniósł spektakularne zwycięstwo nad Turkami pod Chocimiem. Niebawem Polscy opanowali Ukrainę prawobrzeżną. W 1676 r. armia turecka znów wkroczyła do Polski i ruszyła na Stanisławów. Jan III Sobieski po raz kolejny zatrzymał ją pod Żórawnem. Zawarto rozejm, jednak Podole wraz z Kamieńcem Podolskim zostało w rękach tureckich. Sytuacja międzynarodowa zmusiła Jana III Sobieskiego do podpisania sojuszu z Austrią.

W 1683 r. armia turecka pod wodzą Kara Mustafy ruszyła na Wiedeń, Jan Sobieski pośpieszył z odsieczą i w zwycięskiej bitwie rozgromił Turków ratując Europę przed okupacja turecką. Po wygranej bitwie wojska polskie, austriackie i niemieckie ruszyły w pogoń za turecką armią. Utworzono tzw. Ligę Świętą, której zadaniem było wyparcie Turków i odparcie zagrożenia z ich strony. Sobieski drogą przez Węgry jeszcze przez jakiś czas toczył walki z Turkami.

Nie udało się jednak odzyskać Kamieńca Podolskiego. W 1698 r. doszło do bitwy pod Podhajcami, w której armia polska pod dowództwem Potockiego pokonała Tatarów. Wojny polsko- tureckie zakończył pokój karłowicki w 1699 r., a Podole z Kamieńcem wróciło do Polski.