Sobór Watykański II - postanowienia II Soboru Watykańskiego

II Sobór Watykański zakończył się 8 grudnia, roku 1965 (trwał od 11 października 1962 roku). Miał on poważne skutki dla myśli kościoła katolickiego, w której zwyciężyła idea otwarcia go na świat zewnętrzny i nawiązania współpracy z innymi religiami chrześcijańskimi. Przygotowanie soboru było dziełem „papieża pokoju i dialogu”, Jana XXIII, który zmarł w trakcie jego trwania, ale przedsięwzięcie kontynuował Paweł VI.

Z najważniejszych zdobycz soborowych, należy wymienić deklarację zupełnej rezygnacji z kwestii politycznych i uznanie faktu, że charakter danego państwa jest laicki. Był to znaczny krok, jeżeli uwzględnić, że od początku istnienia, kościół był siła polityczną, niejednokrotnie walczącą z władzą świecką o możliwość panowania nad światem (co w pełni ujawniło się podczas sporu z cesarstwem).

Wprowadzono także możliwość używania podczas liturgii narodowych języków, co stanowiło zarówno fakt nadania pewnej autonomiczności kościołom państwowym, jak i zwrócenie uwagi na potrzeby wiernych, do których kościół miał od tej pory znacznie się przybliżyć - nie bez przyczyny nazwano wówczas kościół ludem Bożym, od tej pory bowiem potrzeby ludu miały zostać uwzględnione i miał on stać się częścią kościoła (w praktyce do tej pory stosunki między kościołem a wiernymi były takie jak stosunki pomiędzy panującym monarchą a poddanymi). Co bardzo ważne także - postawiono na dialog. Do tej pory tworzono zakazy i straszono karami. Od czasów II Soboru Watykańskiego, kontrreformacyjny charakter kościoła miał zostać zniesiony.

Gdy sobór się zakończył, należało jego postanowienia (ujęte w znaczną ilość dekretów oraz konstytucji) wprowadzić w życie, co nie było rzeczą prostą, gdyż wiązało się ze znaczną reorganizacją struktur władzy kościelnej.  Papież przystąpił jednak bardzo energicznie do działania.

Krytyka postanowień soborowych poszła w dwie strony - jedni zarzucali, że dotychczasowy porządek został wywrócony do góry nogami, drudzy, że zmiany były zbyt małe. Opierając się na tym fakcie, można stwierdzić, że znaleziony został złoty środek. Wielu nie zadowolił, ale trudno było oczekiwać, że instytucja istniejąca tak długo jak kościół dokona zmian awangardowych. Dla wielu byłyby one nie do przyjęcia, oceniając już po samej reakcji na tamte ustalenia.