Paweł Jasienica - biografia, życiorys

Paweł Jasienica to polski pisarz historyczny i eseista żyjący w XX wieku. Jego prawdziwe imię i nazwisko brzmi Leon Lech Beynar. Urodził się w 1909 roku w Rosji. Po ukończeniu wileńskiego gimnazjum oraz studiów historycznych na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie rozpoczął pracę jako nauczyciel.

W trakcie II wojny światowej jako oficer dowodził oddziałem, który brał udział w walkach o Wilno. Przyszły pisarz dostał się do niewoli oraz był przesłuchiwany przez NKWD, jednak udało mu się uniknąć śmierci.

Po wojnie Leon Lech Bayer rozpoczyna działalność w Krakowie pod pseudonimem Paweł Jasienica. W 1946 debiutował na łamach Tygodnika Powszechnego, a wkrótce zostaje współredaktorem tego czasopisma. W latach sześćdziesiątych pisarz działa społecznie i literacko; wstępuje do Stowarzyszenia „Pax”, zarządza Caritas, jest wiceprezesem Związku Literatów Polskich (od 1959) oraz prezesem „Klubu Krzywego Koła”.

Jasienica jest autorem wielu znanych i cenionych dzieł dotyczących losów Polski pod panowaniem Piastów oraz Jagiellonów. Pojmował on historię w sposób personalistyczny – taka percepcja dziejów Polski nie była zgodna z narzucana przez władzę interpretacją przeszłości naszego kraju. Należy wymienić najważniejsze dzieła Jasienicy: „Polska Piastów”, „Polska Jagiellonów”, „Rzeczpospolita Obojga Narodów”. Pisarz ten jest także autorem m. in.  reportaży archeologicznych zebranych w zbiorze „Słowiański rodowód”, książek związanych z techniką, np. „Zakotwiczeni” czy przemyśleń dotyczących powstania styczniowego „Dwie drogi”.

Jasienica był bardzo aktywnym działaczem społecznym – odważnie przeciwstawiał się narzucanym przez peerelowski rząd ograniczeniom; przede wszystkim cenzurze. Podpisał w 1964 roku „list 34” – oficjalny protest poetów i pisarzy domagających się wolności słowa w Polsce. Cztery lata później wraz z młodzieżą akademicką aktywnie protestował przeciwko zaprzestaniu wystawiania „Dziadów” w reżyserii Kazimierza Dejmka.

W ostatnich latach swojego życia został pomówiony o współpracę z władzą, co ciężko przeżył, albowiem całe jego życie w powojennej Polsce jest świadectwem działalności przeciwko socjalistycznym rządom. Paweł Jasienica zmarł w 1970 roku w Warszawie.