Jan Kochanowski „Do Wenery” - interpretacja i analiza utworu

Do Wenery jest utworem pochodzącym ze zbioru „Fraszki. Księgi wtóre” i składa się z dziesięciu wersów napisanych trzynastozgłoskowcem.

Tytułowa Wenera to bogini rzymska, która jest odpowiednikiem greckiej Wenus, czyli bogini miłości. Cała fraszka to apostrofa do tego mitologicznego uosobienia miłości, jakim była Wenera.

Podmiot liryczny prosi boginię jako władczynię uczuć ludzkich, aby nie zsyłała na niego z powrotem nadziei związanej z obiektem jego dawnych uczuć, czyli ukochaną kobietą. Jest on bardzo zdeterminowany w swym błaganiu, co poświadcza wykrzyknienie.

Według podmiotu dużo lepszym życiem jest nieodczuwanie miłości, co spowoduje  zachowanie spokoju ducha. Otwarcie swego serca na nowe uczucie przyniesie tylko niepokój i złudne chwile szczęścia. Z jego słów wynika, że po wielokrotnych zawodach w uczuciach, jakie go spotykały, może z całą pewnością zwrócić się ku postawie wstrzemięźliwej.

„Ja” liryczne przekonuje, że człowiek, mimo iż tyle szczerych starań wkłada w pielęgnowanie miłości, w zamian nie otrzymuje zupełnie nic. Wszystko o co się stara i tak obróci się w nicość, a uczucie jest jedynie fikcją, kupioną za wysoką cenę.

Według niego nie można ufać miłości, ponieważ ona nie ukazuje prawdziwego obrazu, ale zaślepiając kochanka, fałszuje rzeczywistość. Musi się mieć na baczności, by znów nie dać się zwieść uczuciu.

Zakończenie utworu ukazuje, że podmiot liryczny wie, że bogini, jeśli tylko zechce, i tak ześle jeszcze na niego, mimo jego próśb, uczucie miłości. Wie również, że jego strapienia i bolączki związane ze stanem zakochania oraz prośby, które ku niej kieruje, są dla niej jedynie powodem do radości i żartów. Dla Wenus ludzkie smutki są powodem uciechy. 

Fraszka Kochanowskiego jest ukazaniem trosk, jakie niesie ze sobą uczucie miłości, które, choć silne, potrafi zmącić prawdziwy obraz rzeczywistości, ponieważ serce zaczyna dominować nad rozumem.