Konflikt tragiczny - co to jest? Przykłady

Konflikt tragiczny jest pojęciem pochodzącym z dziedziny teorii literatury i oznacza zawarte w utworze zderzenie dwóch racji, z których żadna nie ma przewagi nad drugą, obie mają taką samą wartość. Dlatego właśnie konflikt takich dwóch poglądów nazwany jest tragicznym, ponieważ mimo równorzędności postaw, żadna z nich nie może wygrać, a przegrywają obie. Mimo właściwego postępowania moralnego, człowiek skazany jest nie tylko na porażkę, ale i okrutne wyroki losu.

Przykłady konfliktu tragicznego w antyku

Najbardziej znanymi przykładami konfliktu tragicznego w dziełach antyku są dwa dramaty Sofoklesa. W „Antygonie” tytułowa bohaterka reprezentuje postawę obronną wobec praw boskich i robi wszystko, by przeforsować swe racje, natomiast Kreon głosi racje praw ludzkich i władzy królewskiej. Oboje broniąc do końca swych przekonań, ponoszą klęskę. Antygona zostaje skazana na śmierć, ale pozbawia się życia sama. Kreon zaś traci syna i żonę.
 
W „Królu Edypie”, drugim utworze Sofoklesa, bohater próbuje uratować własną rodzinę i siebie przed okrutnym losem i hańbą. Robi wszystko, by jego ojciec mógł żyć, a matka nie została jego żoną i kobietą, która urodzi mu dzieci. Ale fatum musiało się spełnić i Edyp boleśnie odczuł moc spełniającej się przepowiedni. Zakończył żywot skazując się na wyganie za mord na królu jako ślepiec, ze świadomością ogromnego bólu i wstydu, a z człowieka którym był i z wielkiego władcy nie pozostało już nic.

Przykłady konfliktu tragicznego u Mickiewicza

Również Walter Alf z „Konrada Wallenroda” Adama Mickiewicza doświadczył w swym życiu konfliktu tragicznego. Bohater musiał dokonać wyboru między lojalnością wobec ludzi, którzy wychowali go, traktowali jak jednego z nich, a pomocą ukochanej ojczyźnie, od której ci ludzie go oderwali i dodatkowo, której zagrażali. Walter pragnie nie dopuścić do rozgromienia Litwy przez wielką siłę Zakonu Krzyżaków, dlatego jako Mistrz Krzyżacki Konrad Wallenrod doprowadza do opóźnienia walk, a potem klęski wrogów jego ojczyzny. Aby tego dokonać musiał opuścić ukochaną żonę, dopuścić się kłamstw, oszustw i działać wbrew kodeksowi rycerskiemu. To co zrobił dla ojczyzny, okupił porażką moralną.