Edward Stachura „Zobaczysz” – interpretacja i analiza wiersza

„Zobaczysz” Edwarda Stachury to wiersz dedykowany i poświęcony romantycznej miłości. Podmiot liryczny po kolei wylicza, co się stanie z kimś, kto dowie się, że wybranka jego serca go nie kocha. Poeta przedstawia koleje losu rozczarowania miłosnego – jak ono następuje, w jaki sposób niszczy powoli człowieka i co się nim potem dzieje.

Stan zakochania jest stanem niemal upojenia, szału. Ludzie zakochani śmieją się z całego świata na przekór wszystkim problemom, nie widzą niczego takim, jakim jest. Miłość potrafi przesłonić człowiekowi cały świat i według podmiotu lirycznego nie ma w tym stwierdzeniu żadnej przesady. Zadurzony mężczyzna czy kobieta są niepoprawnymi optymistami. Wszystko jednak może skończyć się w okamgnieniu –  kiedy ktoś powie, że juz nie kocha. Te słowa mogą zburzyć wszystko. W przypadku tego wiersza chodzi o kobietę, stąd można się domyślać, że podmiotem lirycznym jest mężczyzna. Może być on utożsamiany z postacią poety – Edwarda Stachury.

Wiersz przepełniony jest kontrastami, które uwypuklają cierpienie opisywanego przez Stachurę człowieka – człowieka zakochanego i jednocześnie porzuconego:
„A kiedy ona Cię kochać przestanie
Zobaczysz noc w środku dnia
Czarne niebo zamiast dnia”.

Wszystko, co do tej pory zakochanemu mężczyźnie wydawało się piękne, teraz nabierze odcieni brzydoty, tak jak dzień zamienia się w noc, a zwykle błękitne niebo w czerń. Świat zaczną opasać żałoba, smutek. Miłość, która dla niektórych jest wszystkim zostawia po sobie spalone dziury i nic nie jest w stanie ich załatać. Odczucia człowieka odrzuconego są przyrównane do zjawisk świata przyrody, które są niejako odwrócone: woda nie chłodzi, ziemia nie nosi, wiatr nie ukaja, ogień nie płonie.

Wiersz w swojej wymowie jest bardzo pesymistyczny. Najlepszym zakończeniem dla mężczyzny nieszczęsliwie zakochanego, jak twierdzi podmiot liryczny jest śmierć – „przepadnięcie bez wieści”. Świat do tej pory kolorowy, pełen namiętności, pasji i optymizmu teraz blaknie, blednie, staje się monotonnie szary. Człowiek staje się sobie obcy, nie rozpoznaje siebie. Strach przejmuje nad nim niepodzielną kontrolę i nic już nie jest takie, jak dawniej. Wszystko jest na opak, a nawet przyjazne do tej pory żywioły wydają się złowrogie. Posępne i ponure myśli wypełniają człowieka bez reszty.

Człowiek porzucony nie nadaje się do życia. Pozostaje po nim tylko wspomnienie, bo gdy umiera miłość, to umiera również cały człowiek, jego zdolność do kochania. Romantyczna miłość, która do tej pory dawała mu życie, teraz mu je powoli, ale skutecznie odbiera.