Bolesław Prus „Placówka” - stylizacja gwarowa w „Placówce” Bolesława Prusa

Jednym z charakterystycznych elementów w „Placówce”, wpływającym na realistyczny obraz społeczeństwa chłopskiego jest język, jakim posługują się bohaterzy powieści. Autor zastosował indywidualizację języka, by podkreślić cechy osobowe, charakterologiczne oraz intelektualność chłopów. Dzięki wprowadzeniu charakterystycznej dla wsi polskiej w II połowie XIX wieku gwary, Prus umożliwia czytelnikowi poznanie specyfiki tamtego środowiska.

Język wiejski diametralnie różnił się od języka intelektualistów mieszkających w wielkich miastach, jak Warszawa. Języki te różniły się pomiędzy sobą szczególnie elementami składniowymi, leksykalnymi, fonetycznymi oraz fleksyjnymi. Autor wprowadził do utworu wiele dialektyzmów.

W dialekcie często występują wyrazy charakterystyczne jedynie dla określonej grupy społecznej - w przypadku „Placówki” chłopów, a mające to samo znaczenie, co wyrazy ogólnie przyjęte w społeczeństwie. W powieści autor dla podkreślenia specyfiki opisywanej społeczności użył wielu charakterystycznych wyrażeń, jak: „ku wieczorowi odwiózł inżynierom kupione przez nich zapasy i otrzymał nowe obstalunki”, „zawdy pieniądz przewraca ludziom w głowie” lub „niechże ludzie z całej wsi powiedzą, że mi nigdy nie borgujecie”. Słowo „obstalunki” oznacza zadania, „zawdy” dawniej oznaczało zawsze, natomiast „borgować” to znaczy pożyczać komuś pieniądze, dawać cos na kredyt.

W gwarach zazwyczaj słowa odmieniane były przez przypadki, osoby, czasy, itp. Podczas opisów czynności w utworze Prus zastosował charakterystyczne dla mieszkańców dziewiętnastowiecznej wsi zakończenia czasowników, np. „- Słyszeliśta! - dziwiła się Ślimakowa - a dyć on już do nich całkiem przystał” czy  „Przypatrzże się teraz, jak idzie taka robota”. Chłopi tworzyli również nowe wyrazy za pomocą prefiksów w czasownikach, jak „dopomaga” oraz opowiadając historie do części mowy wskazującej na wykonywanie danej czynności dodawali końcówki -i lub -y, np. „Szła sierota po wsi, Napadli ją źli psi...”.

Mieszkańcy wsi na każdym kroku podkreślali swój wielki szacunek do osób starszych lub obejmujących wyższe pozycje społeczne. Bohaterowie „Placówki” do osób o większym prestiżu we wsi zwracali się w liczbie mnogiej: „Ja wam, Owczarzu, daruję, ale od tej pory nie wstępujcie do mojej karczmy, bo ja muszę wstydzić się za was”.