Emil Zola „Nana” - interpretacja powieści

Emil Zola – z pochodzenia Włoch, po przeprowadzce do Francji ulega ideom socjalizmu. Wnikliwy obserwator życia społecznego i politycznego, wytrwale bada warunki życia robotników. Wyniki obserwacji są inspiracją do napisanych przez niego powieści.

Emil Zola uważany jest za głównego teoretyka europejskiego naturalizmu - prądu literackiego, który charakteryzował się niemalże fotograficznym opisem rzeczywistości. Powieści naturalistyczne służyły uwypukleniu problemów nierówności społecznej, niesprawiedliwości oraz wyzysku. Podstawy tego nurtu literackiego Emil Zola wyłożył w dziele zatytułowanym „Powieść eksperymentalna”.

Powieść „Nana” jest dziewiątą powieścią z cyklu „Rougon Macquartowie”. Jest to cykl dwudziestu powieści o dziejach różnych członków tej rodziny. Główną cechą tytułowych bohaterów jest dziedziczona choroba psychiczna. Zola dzieje bohaterów prezentuje w duchu naturalizmu. Przedstawia czytelnikowi prostych ludzi, którzy kierują się pragnieniem przetrwania, instynktami oraz popędem seksualnym.

Tytułową bohaterką powieści „Nana” jest Anna Coupeau, aktorka – prostytutka. Dziewczyna występuje w jednej ze scen całkowicie naga, co przynosi jej sławę w całym mieście. Z podrzędnej prostytutki dziewczyna staje się rozchwytywaną kurtyzaną. Jednak wbrew swojej woli przynosi kochankom pecha. Jeden bankrutuje, inny popełnia samobójstwo. Ostatecznie Nana znika, krążą o niej liczne plotki, nikt nie wie co się dzieje ze sławną kurtyzaną. Bohaterka samotnie umiera w podrzędnym hoteliku.

Powieść ta doskonale wpisuje się w cykl „Rougon Macquartowie”, opisującej przedstawicieli nizin społecznym. Nanę można traktować jako uosobienie ówczesnego francuskiego cesarstwa. Równie trafne wydaje się inne odczytanie powieści: należy utożsamić Nanę – przedstawicielkę proletariatu – z całą niższą klasą. Cielesność, piękno i powab prostytutki sprawiają, że odnosi ona triumf nad przedstawicielami wyższych sfer, którzy ja wykorzystują. Tymczasem ściągają oni na siebie zgubę, romans z Naną przynosi im koszmarne konsekwencje. Mężczyźni zafascynowani Naną nie pamiętają o pechu, jakiego przynosi kurtyzana. Tak jak oni zbliżają się do Nany, pchani siłą popędu i pożądania, tak burżuazja zbliży się do proletariatu, co zakończy się klęską.