Bolesław Prus „Lalka” - charakterystyka arystokracji

Arystokracja to jedna z grup społecznych przedstawionych przez Bolesława Prusa w powieści „Lalka”. Jest ona bardzo charakterystyczna. Po tym w jaki sposób została przedstawiona widać, że Prus w sposób charakterystyczny wyostrza jej wady, jednocześnie sugerując ocenę.

Arystokraci uważają się za grupę wyższą, ważniejszą od pozostałych ludzi. Świadczyć o tym ma ich szlachetne urodzenie. Gardzą oni wszystkimi, którzy nie pochodzą z ich warstwy społecznej. To bardzo próżni i zapatrzeni w siebie ludzie, dla których najważniejsze jest wyłącznie własne szczęście i to, by obracać się w kręgach towarzystwa podobnego do nich samych. Swoje życie prowadzą w sposób bardzo specyficzny. Arystokraci pogardzają jakąkolwiek pracą wychodząc z założenia, iż nie są oni do niej stworzeni. Nie są warstwą społeczną, która wprowadza jakąkolwiek aktywność do życia społecznego. To osoby niższego stanu są aktywne, działają. Arystokraci nie są użyteczni dla społeczeństwa, ponieważ prowadzą wyłącznie konsumpcyjny tryb życia, niczego do niego nie wnosząc. Są nastawieni wyłącznie na zaspokajanie własnych zachcianek i bezustanne szukanie przyjemności. Jedyną aktywnością jaką wykonują podczas trwania całego, długiego dnia jest gra w karty, udział w koncertach lub odwiedzanie teatrów, czyli uczestniczenie wyłącznie w elitarnej sztuce, do której nie mają dostępu inni, co ich zdaniem czyni ich jeszcze bardziej wyjątkowymi.

Sporą część energii arystokracji zajmuje również swatanie własnych dzieci. W tym środowisku nie ma miejsca na miłość, a jedyne, co liczy się przy wyborze życiowego partnera, to dobre urodzenie. To pieniądze i władza rządzą ich światem. Mezalians jest tam niedopuszczalny, jest czymś czego należy się wstydzić i za wszelka cenę nie można do niego dopuścić. Sposób w jaki zostają wychowani pozostawia wiele do życzenia, dla nich miłość jest przeżytkiem, czymś czym nie należy sobie zaprzątać głowy. Dlatego kobiety są zimne i nieczułe, stają się one niejako pustymi lalkami, które muszą jedynie towarzyszyć swoim mężom, być niejako ich piękną ozdobą. Postępują bardzo cynicznie, nastawione są na czerpanie korzyści ze znajomości. Ta grupa społeczna to przeważnie zapatrzeni w siebie kosmopolici, dla których ojczyzna nie ma żadnego znaczenia. Żyją tam, gdzie w danym momencie jest im najlepiej, nie czując więzi z żadnym konkretnym  miejscem.

Reasumując, Bolesław Prus bardzo surowo scharakteryzował tę warstwę społeczną. W rzeczywistości jednak arystokraci byli w przeważającej większości właśnie takimi ludźmi - zamkniętymi na innych, żyjącymi wyłącznie we własnym elitarnym gronie. Charakteryzowali się tępotą i egoizmem.