Salomon - charakterystyka postaci biblijnej, życiorys

Salomon był królem starożytnego Izraela, synem i następcą Dawida. Zasłynął dzięki swej mądrości. Za czasów jego panowania powstała Świątynia Jerozolimska, a samo miasto stało się dużym ośrodkiem kulturalnym i naukowym.

Lata jego panowania są trudne do określenia. Wiemy, że przypadały na X w. p.n.e. Imię Salomon zostało mu nadane, dopiero kiedy wstąpił na tron. Wcześniej nazwany został Jedyniaszem.

Salomon objął panowanie w wyniku starań swojej matki Batszeby oraz dzięki wstawiennictwu proroka Natana, dowódcy gwardii królewskiej i kapłana. Musiał rywalizować o sukcesję z Adoniaszem, jednak w końcu Dawid namaścił go na swego następcę.  Po objęciu tronu Salomon obiecał bratu, że nic mu nie zrobi, gdy jednak ten zamierzał poślubić jedną z żon Dawida, co dawałoby mu – jako mężowi żony króla – prawo do sukcesji, Salomon kazał go zgładzić.

Salomon zasłynął jako budowniczy. Oprócz wspomnianej już świątyni jerozolimskiej, do której nakazał przeniesienie Arki Przymierza, wybudował też swój pałac, którego stawianie zajęło trzynaście lat oraz otoczył Jerozolimę murami. Posługiwał się rydwanami, stworzył silną armię, która w większości składała się z ludzi niepochodzących z Izraela, stworzył także silną flotę izraelską. Początkowo był wierny monoteistycznemu kultowi Jahwe, jednak później czcił także innych bogów.

W polityce zagranicznej zawierał wiele sojuszy, które pieczętowane były kolejnymi małżeństwami. Między innymi zawiązał pakt z faraonem, poślubiając jego córkę. Nawiązał także przyjacielskie kontakty z Królestwem Saby, którego królowa złożyła mu nawet wizytę dyplomatyczną.

Biblia przekazuje historię jego niezwykłej mądrości. W Pierwszej Księdze Królewskiej przeczytać można, że „wypowiedział trzy tysiące przysłów”. Znana jest także historia, w której dwie nierządnice kłóciły się o dziecko, twierdząc, że jest ono ich potomkiem. Salomon zawyrokował, że aby było sprawiedliwie należy każdej z nich dać pół przeciętego wcześniej dziecka. Wtedy jedna z kobiet zaprotestowała, mówiąc, że lepiej będzie, gdy ta druga dostanie dziecko. Dzięki temu król wiedział, że kobieta, która chce chronić małego człowieka od śmierci jest jego prawdziwą matką,.

Salomon posiadał liczny harem. W Biblii napisane jest, że było w nim 700 żon pierwszorzędnych oraz 300 drugorzędnych. Wynikać by z tego mogło, że miał również wielu potomków. Znamy jednak tylko imię jednego syna, który po śmierci króla stał się jego następcą – Roboam oraz imiona dwóch córek – Tafat i Basmat.

Żydowska tradycja utrzymuje, ze Salomon był autorem Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami i Księgi Przysłów. Z kolei Koran uznaje go za pierwowzór Mahometa.

Jego postać została przywołana w wielu utworach literackich, między innymi w „Rozmowach, które miał król Salomon mądry z Marchołtem grubym a sprośnym”. Autorem tego średniowiecznego dzieła jest Jan z Koszyczek.

Ślady opowieści o Salomonie możemy odnaleźć także w języku polskim, w którym funkcjonują zwroty takie jak: „salomonowy wyrok” sugerujący sprawiedliwe, mądre rozwiązanie jakiejś spornej sprawy czy „mądrość salomonowa” – wyrażenie oznaczające mądrość życiową, prowadzącą do sprawiedliwego działania, wyciągania odpowiednich wniosków, podejmowania dobrych decyzji.