Caspar David Friedrich „Wędrowiec ponad chmurami” - opis obrazu, interpretacja

Caspar David Friedrich był jednym z najwybitniejszych malarzy doby romantyzmu. Jego obrazy pełne były magii i zachwytu nad ulotnym i silnie oddziałującym na człowieka pięknem świata, które jawiło się jako działanie boskiej siły. Chociaż dzieła tego artysty okryte były aurą tajemnicy i wielkiej mocy, szybko straciły uznanie krytyków, którzy oskarżali Friedricha o powielanie schematów i monotonnie. Trudno jednak oprzeć się wrażeniu, że z obrazów wychodzących spod jego pędzla bije atmosfera charakterystyczna dla ducha epoki.

Na pierwszym planie „Wędrowca ponad chmurami” widzimy tytułową postać, zwróconą twarzą w kierunku Nieznanego. Mężczyzna stoi na skałach, w miejscu, gdzie ziemia łączy się z niebem. Na drugim planie widzimy białe i gęste chmury, z których wystają ostre szczyty. Bohater ma rozwiane włosy, a ubrany jest w czarny surdut i tej samej barwy spodnie; u jego boku widnieje natomiast długa laska. Postać ta spogląda w rozmyty krajobraz, gdzie oprócz błękitnego nieba, pokrytego warstwą gęstych chmur, majaczą grzbiety górskie. Kolorystyka dzieła jest oparta na łagodnym kontraście. Barwy najbliższych szczytów oraz ubioru wędrowca są opozycją do delikatnych odcieni bieli i błękitu, widocznych w głębi krajobrazu.

Zapewne postać wędrowca stojącego ponad chmurami budzi skojarzenia z „Kordianem” Juliusza Słowackiego. Bohater tego utworu na szczycie Mont Blanc doznał odrodzenia i uświadomił sobie, że jego życie nie może być pozbawione celu. Góry są miejscem, gdzie kończy się ziemska rzeczywistość. Wspięcie się na szczyt pozwalało spojrzeć na wszystko z innej perspektywy, poczuć nieco boskiej mocy. Samotny człowiek stojąc na wzniesieniu, może zajrzeć także w głąb siebie, przeanalizować swoje uczucia, spokojnie wszystko przemyśleć. Przedstawiony na obrazie wędrowiec patrzy w nieznane, obserwuje pomniejszony krajobraz, rozciągający się u jego stóp. Jest blisko Boga, a daleko świata doczesnego. Tutaj właśnie ma szansę na niepowtarzalne metafizyczne przeżycie. Może doświadczyć bliskości Absolutu i spojrzeć na ogrom (a zarazem małość) tego, co zostało na dole.

Obraz Caspara Davida Friedricha można uznać za doskonałą manifestację romantycznego światopoglądu. Wędrowiec wydaje się być wielką indywidualnością, człowiekiem, który nigdy nie zadowoli się półśrodkami. Wspięcie się na szczyt będący ponad chmurami, może oznaczać dążenie do czegoś wielkiego i wspaniałego.