Antoni Czechow - ogólna charakterystyka twórczości

Antoni Czechow był wszechstronnie uzdolnionym pisarzem, poetą, dramaturgiem. Pisał przede wszystkim utwory sceniczne, z czego najbardziej znane to: „Wujaszek Wania”, „Trzy siostry”, „Wiśniowy sad” oraz „Oświadczyny”. Równie dużą popularnością cieszyły się opowiadania Czechowa: „Śmierć urzędnika”, „Kameleon”, „Człowiek w futerale”. Pisarz napisał jedynie jedną powieść – „Polowanie” i wiele nowel: „Późno zakwitające kwiaty”, „Perpetum mobile”, „Doskonali ludzie”, „Egzaminy w magistracie”, „Wielki step”, „Pojedynek na śmierć i życie”, „Nauczyciel literatury”, „Panna na wydaniu”, „Królestwo kobiet”.

W swojej twórczości Antoni Czechow poruszał problemy aktualne dla sytuacji człowieka w czasach carskiej Rosji. Pod płaszczem pozorów, w opowiadaniach przedstawia sytuacje i problemy poważnej wagi. Na przykład opowiadanie „Śmierć urzędnika” opowiada o tym, jak podczas przedstawienia w teatrze jeden z urzędników (Czerwiakow) niechcący nakichał na głowę przełożonego z innego departamentu (Brizżałowa). Przepraszał go za ten wypadek wielokrotnie i za każdym razem myślał, że generał mu nie wybaczył. Koniec jest wymowny – Czerwiakow umiera przerażony tym, że czyn nakichania na głowę przełożonego nie został mu wybaczony.

W opowiadaniach Czechow porusza problem działalności aparatu władzy, który pomimo tego, że jest jakby władzą i prawem w jednym, tak naprawdę nie egzekwuje prawdy, a szerzy niesprawiedliwość społeczną i pozwala na krzywdę społeczeństwa rosyjskiego. Czechow stanowczo krytykuje tę sytuację, sprzeciwia się jej, odkrywa przed czytelnikiem nagą prawdę o sposobie postępowania z ludźmi słabszymi i nie mogącymi się obronić przed takim systemem.

Tutaj przedstawia również wpływ władzy na człowieka. W opowiadaniu „Kameleon” Antoni Czechow rysuje postać dwulicowego funkcjonariusza – Oszumiełowicza, który prowadzi „śledztwo” w sprawie psa, który pogryzł złotnika Chriukina. Na początku funkcjonariusz wygłasza drastyczne poglądy na temat bezpańskich psów (należy je zabić, a właściciela surowo ukarać). Kiedy pojawia się informacja, że możliwe jest, iż pies należy do generała, bohater gwałtownie łagodnieje, wyraża się o psie bardzo pochlebnie, że to „dobra psina”, nakazuje odprowadzić go do domu. Potem jednak znowu zmienia zdanie i znowu, aż do rozwiązania całego konfliktu. Czechow pokazuje, że prosty człowiek w starciu z aparatem władzy nie może zrobić zbyt wiele, aby wyegzekwować swoich praw, jeśli tylko okaże się, że zamieszany jest w to ktoś z wyższego szczebla. Aparat władzy nie współpracuje z obywatelami.

Czechow był propagatorem naturalizmu i realizmu w literaturze. Pragnął za wszelką cenę przedstawić „życie takim, jakie jest”. Dążył do pokazania rzeczywistości realistycznej. W dramatach przedstawiał perypetie ziemiańskie „Wiśniowy sad”, łamał konwencje, przełamywał schematy, tworzył własne. Jego dramaty są odbiciem tego, co mogłoby się wydarzyć w świecie rzeczywistym z dużą prawdopodobnością. Dzięki niemu powstał tak zwany „dramat duszy”. Czechow dba o szczegóły, detale i wprowadza do utworów odpowiedni nastrój.

Pisarz, poeta i dramaturg. W swojej twórczości nie omijał tematów kontrowersyjnych. Obdzierał rzeczywistość z całego fałszu i zakłamania. Pokazywał nagą prawdę, chociaż mogła być ona niewygodna na przykład dla władz. Antoni Czechow to z pewnością jeden z najbardziej utalentowanych pisarzy rosyjskich wszechczasów. Dzięki swojej twórczości zyskał na stałe uznane miejsce w poczecie najbardziej wartościowych pisarzy rosyjskich. Do dziś jego dzieła cieszą się niesłabnącą sympatią. Do dziś możemy zobaczyć jego dramaty wystawiane na deskach teatrów całego świata.