„Kamizelka” Bolesława Prusa jako nowela pozytywistyczna

Nowela to krótki utwór pisany prozą, który posiada jeden , główny wątek. Posiada swoją stałą kompozycję i strukturę. 

Za wzorcową nowelę badacze literatury uznają „ Sokoła” autorstwa Giovanniego Bocciacia. Dzięki jego analizie możliwe było wyznaczenie podstawowych cech noweli. Najważniejszym założeniem było istnienie określonego motywu, który pojawia się w kilku ważnych momentach utworu. „ Kamizelka” Prusa spełnia ten wymóg. Tytułowy przedmiot to motyw przewodni noweli, mowa jest o nim kilka razy w tekście, można powiedzieć, że zawsze znajduje się ona w centrum wydarzeń . Kolejnym elementem koniecznym w noweli jest istnienie tylko jednego, głównego wątku. W przypadku utworu Prusa najważniejszy i zarazem jedyny wątek to historia małżeństwa, które stanęło w obliczu życiowego dramatu, jakim jest śmierć jednego z małżonków. Akcja noweli, zgodnie z wzorcowymi założeniem jest zwarta, a kompozycja zamknięta. 

Brak tu licznych degresji, które powodują opóźnienie wydarzeń. Także narrator ma ograniczoną rolę, nie udziela zbyt wielu komentarzy, nie często komentuje obserwowaną rzeczywistość. Ostatnim, ale niezwykle istotnym wyznacznikiem gatunku noweli jest mocno zaakcentowany, wyraźnie zarysowany punkt kulminacyjny. W „ Kamizelce” takim wydarzeniem staje się śmierć pana. Wszystkie wymienione przeze mnie wyżej cechy świadczą, iż utwór Prusa jest nowelą. Powstał on w XIX wieku, więc w okresie pozytywizmu. Często odbiorcom wydaje się, iż utwory pozytywistyczne zawsze musiały poruszać tylko problemy społeczne i działać propagandowo w służbie narodu. Nie zawsze tak było. Tematem niezwykle ważnym dla artystów pozytywistycznych było to, co uniwersalne. Wartości, zasady i normy, które bez względu na czas historyczny były istotne i miały rację bytu. „ Kamizelka” przedstawia miłość łączącą dwoje ludzi, nie słabnącą nawet w obliczu śmierci. Żona dba o chorego męża, mąż mimo cierpienia próbuje jak najlepiej opiekować się ukochaną kobietę. Poruszany w tej noweli problem dotyczy niesamowitych uczuć, a świadkiem wszystkich wydarzeń jest właśnie tytułowa kamizelka. Pełniąca rolę motywu przewodniego, obecna jest w każdym fragmencie utworu.

„Kamizelka” Bolesława Prusa jest nowelą pozytywistyczną. Świadczą o tym jej cechy kompozycyjne, strukturalne oraz specyficzna rola narratora. Dodatkowo dzieło porusza problemy ponadczasowe, uniwersalne.