Dramat romantyczny - charakterystyka gatunku

Dramat romantyczny, jak sama nazwa wskazuje należy do rodzaju dramatycznego. Jednak posiada wiele cech, które odróżniają go od gatunku klasycznego, tradycyjnego. 

Dramat romantyczny ukształtował się w okresie romantyzmu. Wynikało to przede wszystkim z dążenia romantyków do indywidualności i chęci stworzenia czegoś zupełnie innego. Nie zgadzali się oni ze swoimi poprzednikami, twórcami okresu oświecenia. Uważali, iż literatura nie musi podlegać ścisłym zasadom i normom, powinna być dziełem natchnionego ducha. Dlatego też stworzyli dramat, który całkowicie zrywał z tradycyjną konwencją. Należy dodać, iż inspiracją dla romantyków były dzieła Williama Szekspira. 

Cechą charakterystyczną dramatu romantycznego było to, iż nie podlegał on strukturalnym ani kompozycyjnym regułom klasycznym. Twórcy nie brali pod uwagę zasady trzech jedności, pięciu aktów oraz decorum. Akcja nie musiała rozgrywać się w ciągu dwudziestu czterech godzin, dopuszczano występowanie wielu miejsc, jako tła wydarzeń dramatycznych. Kompozycja bywała otwarta, o strukturze decydowali jedynie poeci. Kolejną cechą charakterystyczną dramatu romantycznego jest mieszanie poszczególnych kategorii estetycznych, nawet jeśli w literaturoznawstwie uważane one były za przeciwstawne. Zestawiono więc ze sobą groteskę oraz styl patetyczny, komizm i tragizm. Taki zabieg nazywany jest synkretyzmem i dotyczy także zróżnicowania gatunków literackich, stylów czy też konwencji. 

Niezwykle ważny był w dramacie bohater, nazywany romantycznym. Jego kreacja polegała przede wszystkim na ukazaniu przeżyć i świata wewnętrznego. Postać dramatyczna przeżywa wiele konfliktów, ma problemy z podjęciem odpowiedniej decyzji. Z natury jest samotnym buntownikiem, który walczy o swoje idee i prawdę. Bardzo często w trakcie akcji dramatycznej dochodzi do przemiany bohatera, zapowiadającej Nowy etap w jego życiu. Obraz świat przedstawionego w dramacie romantycznym jest subiektywny, ponieważ dostosowuje się go to emocji postaci. 

Do najważniejszych twórców polskiego dramatu romantycznego należą bez wątpienia Adam Mickiewicz oraz Juliusz Słowacki. Mickiewicz zasłynął jako autor „ Dziadów”, jednego z najwspanialszych dramatów w literaturze. Zawiera on wszystkie, wyżej wymienione przeze mnie cechy, które klasyfikują go do omawianego gatunku. Bohater jest samotny, buntowniczy, pragnie zmienić świat. Natomiast kompozycja utworu jest luźna, związana jedynie postacią. Także „ Kordian” Słowackiego to typowy dramat romantyczny. Utwory takie pisali też Zygmunt Krasiński i Victor Hugo.