Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) - biografia, życiorys

Stanisław Ignacy Witkiewicz to typ artysty-legendy. Dramatopisarz, malarz, filozof. Syn równie słynnego Stanisława Witkiewicza. To właśnie ojciec Ignacego podjął decyzję o indywidualnej, domowej edukacji chłopca. W zakopiańskiej willi Witkiewiczów, do której rodzina przeniosła się w 1890 r. ze względu na stan zdrowia seniora rodu, częstymi gośćmi byli ówcześni wielcy świata literatury i sztuki. Matką chrzestną 6-letniego Ignacego została sama Helena Modrzejewska, a ojcem chrzestnym równie charakterystyczny góralski gawędziarz; Jan Krzeptowski Sabała. Nic więc zatem dziwnego, iż właśnie taka atmosfera zagwarantowała małemu Stasiowi zupełnie odmienną jakość kształcenia, zapewniając równocześnie o wiele pełniejszy rozwój, niż mogłaby to uczynić jakakolwiek inna, tradycyjna placówka.

Pierwsze prace zarówno plastyczne, jak i literackie, powstają zatem bardzo wcześnie. W wieku 8 lat Staś tworzy pierwszy cykl dramatów zatytułowany „Juwenalia”. Jako 18-latek bez trudu zdaje eksternistycznie maturę we Lwowie oraz dostaje się na wydział Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Tam rozwija swe zdolności pod okiem kolejno: Jana Stanisławowskiego, Mehoffera, Władysława Ślewińskiego. Podróżuje także do Francji, Włoch oraz Niemiec. Młody artysta przeżywa również burzliwy romans ze starszą od siebie o 10 lat Ireną Solską. Ostatecznie, szukając możliwości zakończenia nieszczęśliwej miłości, zaręcza się w 1912 r. z Jadwigą Janczewską. Niestety narzeczona, rok później po kłótni z Ignacym, popełnia samobójstwo.

Zdruzgotany i pogrążony w depresji Witkiewicz szuka ratunku w psychoanalizie. Przez pewien czas przebywa celem podratowania zdrowia w Zakopanem. Wreszcie jeden z jego licznych przyjaciół, wybitny antropolog Bronisław Malinowski, zabiera go w podróż do Australii pod pretekstem przygotowywania profesjonalnych rysunków do prowadzonych badań naukowych. To właśnie tam obu przyjaciół zastaje informacja o wybuchu wojny. Stanisław natychmiast podejmuje decyzję o powrocie i aktywnym udziale w walkach zbrojnych. Bierze udział w bitwie pod Witoneżem jako porucznik batalionu Pawłowskiego Pułku Lejbgwardii. Za męstwo i odniesione w walkach rany zostaje potem nagrodzony Orderem Świętej Anny. W 1918 r. ucieka z ogarniętej rewolucją Rosji i powraca do kraju.

Po wojnie następuje niezwykle płodny okres w twórczości artysty. Zostaje członkiem formistów – nowej grupy malarzy. Pisze kolejne, dojrzałe już utwory dramatyczne m.in. „Pragmatyści” (1918), „W małym dworku” (1921), „Kurka wodna” (1921), „Metafizyka dwugłowego cielęcia” (1921), „Szewcy” (1934). Stopniowo coraz bardziej konsoliduje się Teoria Czystej Formy – stworzona przez Witkacego oryginalna koncepcja filozoficzna, jakiej podporządkował także swoją działalność artystyczną. Specyficzne poglądy zostają zapisane w postaci następujących tytułów: „Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia” (1919), „Szkice estetyczne” (1922).

Pod wpływem różnorodnych środków odurzających powstają kolejne, coraz liczniejsze, fantasmagoryczne obrazy malarza. Założona w 1926 r. firma portretowa i pomysł z tworzeniem portretów w charakterystycznym Witkacowskim stylu, okazuje się strzałem w dziesiątkę, choć artysta jest z tego powodu średnio zadowolony, gdyż w pełni zdaje sobie sprawę, że nabywcy obrazów za nic mają jego teorię.

Z dorobku prozatorskiego, także podporządkowanego idei Czystej Formy, warto wymienić takie książki jak: „Nienasycenie” (1930), „Pożegnanie jesieni” (1927) i „622 upadki Bunga”, czyli „Demoniczna kobieta” (1911).

W momencie wybuchu II wojny światowej chce przyłączyć się po raz drugi do walki, jednak ze względu na wiek i stan zdrowia nie zostaje wcielony do służby wojskowej. Przeczuwając nadejście trudnych czasów, Witkacy ukrywa swoje pisma oraz prace w jednej z warszawskich piwnic i wyrusza ze swoją przyjaciółką, Czesławą Oknińską, na Wschód. Wraz z nadejściem informacji o wkroczeniu wojsk Armii Czerwonej na ziemie polskie oboje popełniają samobójstwo we wsi Jeziory na Polesiu. Kobietę udało się odratować, jednak samego Witkacego już nie. Artysta został pochowany na pobliskim cmentarzu.